Πικραμμένος ή πικραμένος; Καμμένος ή Καμένος; Διδάσκοντας σωστή ορθογραφία με αφορμή την επικαιρότητα.

Αναδημοσιεύουμε απόσπασμα απο το αγαπημένο μας ιστολόγιο του Νίκου Σαραντάκου:

                                                                                                      

"Ορθογραφικό διάλειμμα: ποιες μετοχές γράφονται με δύο μι, σε -μμένος; Όχι ο πικραμένος και ο καμένος (καίω) αλλά μόνο οι μετοχές ρημάτων με χειλικόληκτο θέμα (-π, -β, -φ, -πτω, -φτω π.χ. ραμμένος, στριμμένος, βαμμένος, θρεμμένος, κομμένος) καθώς και όσες αρχαίες και λόγιες μετοχές διατηρούν τον αναδιπλασιασμό π.χ. (προ-κατ)ειλημμένος, κατησχυμμένος. Ένα πρόβλημα υπάρχει με το «οξυμένος», που κατά Μπαμπινιώτην θέλει δύο μι, αλλά επειδή ο ίδιος Μπαμπινιώτης το «αμβλυμένος» το γράφει με ένα μι, προφανώς για να κάνει τα παιδιά να γράφουν όλα με γκρίκλις, νομίζω πως ο κανόνας που αναφέρω πιο πάνω (περίπου παρμένος από το Εγκόλπιο του Μαρωνίτη) είναι περισσότερο διδάξιμος.

Ο πικραμένος έχει πικραθεί. Η λέξη πικρός είναι αρχαία, πανάρχαιη. Η αρχική της σημασία είναι «αιχμηρός, διαπεραστικός» και στη συνέχεια «δριμύς, οξύς στη γεύση»· στον Όμηρο βρίσκουμε και τις δυο σημασίες, π.χ. «πικρόν οϊστον» (αιχμηρό βέλος) στο Δ της Ιλιάδας, αλλά και «άλμην πικρήν» στην Οδύσσεια. Δεν άργησαν ν’ ακολουθήσουν και οι μεταφορικές σημασίες, ενώ το πικρό κλάμα, που το βρίσκουμε σε όλα τα καψουροτράγουδα και τα μελό έργα, αλλά και στο «κλαύσατε πικρώς» στους Νεκροθάπται (σικ) του Μποστ, υπάρχει επίσης στο Ευαγγέλιο: όταν ο Πέτρος απαρνιέται τον Ιησού και λαλάει το κοκοράκι και τον πιάνουν οι τύψεις, «και εξελθών έξω έκλαυσεν πικρώς». Και κόντρα παρένθεση: αν σας φαίνεται λιγάκι σόλοικο το «εξελθών έξω» σκεφτείτε πως το κείμενο είναι θεόπνευστο -και μην κοροϊδεύετε όποιον λέει «απανέκαθεν».

Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο με τίτλο "θα γελάσουν τάχα οι πικραμένοι" εδώ.