Πέμπτη 30 Ιανουαρίου 2025

Ο αστρονομικός υπολογισμός της επιστροφής του Οδυσσέα

Ο Τρωικός πόλεμος – Μια ιστορική άγκυρα,

Η Οδύσσεια αρχίζει στην σκιά του Τρωικού Πολέμου, ενός γεγονότος που οι μελετητές παραδοσιακά χρονολογούν στον 12ο αιώνα π.Χ. με βάση αρχαιολογικές ανακαλύψεις και αρχαία κείμενα. Τοποθεσίες όπως η Τροία που ανασκάφηκε από τον Heinrich Schliemann, δίνουν μια γεύση από το σκηνικό της Εποχής του Χαλκού στην ιστορία του Ομήρου.

Αν ο Τρωικός Πόλεμος ξεκίνησε γύρω στο 1227 π.Χ. όπως υποστηρίζουν ορισμένοι μελετητές και διήρκησε μια δεκαετία, το δεκαετές ταξίδι του Οδυσσέα στη πατρίδα θα τοποθετούσε την επιστροφή του κοντά στην αυγή του 11ου αιώνα π.Χ.

‘Οταν τα αστέρια ευθυγραμμίζονται
Η Οδύσσεια του Ομήρου είναι γεμάτη ουράνιες αναφορές. Από τους αστερισμούς μέχρι εκλείψεις αυτές οι αστρονομικές λεπτομέρειες προσφέρουν δελεαστικές ενδείξεις για το χρονοδιάγραμμα. Μια πρωτοποριακή μελέτη μιας ελληνικής επιστημονικής ομάδας με επικεφαλής τον Σ. Παπαμαρινόπουλο, εξέτασε δύο ηλικιακές εκλείψεις που αναφέρονται στα έπη.

Η πρώτη έκλειψη που χρονολογείται στις 6 Ιουνίου του 1218 π.Χ. αντιστοιχεί σε γεγονότα στο τέλος του Τρωικού Πολέμου. Η δεύτερη που συνδέεται με την επιστροφή του Οδυσσέα στην πατρίδα, σημειώθηκε από τον Ηράκλειτο του Πόντου στην αρχαιότητα.

Οι μελετητές υποστηρίζουν ότι αυτή η δεύτερη έκλειψη που περιγράφεται κατά τη διάρκεια του τελευταίου γεύματος των μνηστήρων. σηματοδοτεί τη μοιραία επιστροφή του Οδυσσέα στην Ιθάκη, ευθυγραμμιζόμενη με ουράνια μοτίβα που παρατηρούνται στους αστρικούς χάρτες της NASA.

Η υπόθεση για το 1207π.Χ.
Αν ακολουθήσουμε τη μελέτη, ο Οδυσσέας πιθανότατα επέστρεψε στην Ιθάκη γύρω στο 1207π.Χ. Αυτή η ημερομηνία ευθυγραμμίζεται με την αφήγηση του Ομήρου: η πτώση της Τροίας ακολουθούμενη από τη δεκαετή περιπλάνηση του Οδυσσέα με αποκορύφωμα τη δραματική επιστροφή του.
Η χρονική στιγμή της έκλειψης υπογραμμίζει το ποιητικό και κοσμικό μεγαλείο της επιστροφής του, ενώνοντας τον μύθο και τη αστρονομία.

πηγή: lavart.gr

Κυριακή 26 Ιανουαρίου 2025

ΦΛΕΡΥ ΝΤΑΝΤΩΝΑΚΗ & ΔΗΜ. ΨΑΡΙΑΝΟΣ - τα λιανοτράγουδα






Στίχοι: Από δημοτικά τραγούδια. Μουσική: Μάνος Χατζιδάκις. Πρώτη εκτέλεση: Φλέρυ Νταντωνάκη & Δημήτρης Ψαριανός, « Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΕΡΩΤΙΚΟΣ», 1972. Απ' όλα τ' άστρα τ' ουρανού ένα είναι που σου μοιάζει ένα που βγαίνει το πουρνό όταν γλυκοχαράζει. Κυπαρισσάκι μου ψηλό, ποια βρύση σε ποτίζει, που στέκεις πάντα δροσερό, κι ανθείς και λουλουδίζεις. Να 'χα το σύννεφ' άλογο και τ' άστρι χαλινάρι το φεγγαράκι της αυγής να 'ρχόμουν κάθε βράδυ. Αν μ' αγαπάς κι είν' όνειρο, ποτέ να μην ξυπνήσω γιατί με την αγάπη σου ποθώ να ξεψυχήσω. Της θάλασσας τα κύματα τρέχω και δεν τρομάζω κι όταν σε συλλογίζομαι, τρέμω κι αναστενάζω. Τι να σου πω; Τι να μου πεις; Εσύ καλά γνωρίζεις και την ψυχή και την καρδιά εσύ μου την ορίζεις. Να 'χα το σύννεφ' άλογο και τ' άστρι χαλινάρι το φεγγαράκι της αυγής να 'ρχόμουν κάθε βράδυ. Αν μ' αγαπάς κι είν' όνειρο, ποτέ να μην ξυπνήσω γιατί με την αγάπη σου ποθώ να ξεψυχήσω. Εγώ είμ' εκείνο το πουλί που στη φωτιά σιμώνω, καίγομαι, στάχτη γίνουμαι και πάλι ξανανιώνω. Σαν είν' η αγάπη μπιστική, παλιώνει, μηδέ λιώνει ανθεί και δένει στην καρδιά και ξανακαινουργώνει. Χωρίς αέρα το πουλί, χωρίς νερό το ψάρι χωρίς αγάπη δε βαστούν κόρη και παλικάρι. Αν μ' αγαπάς κι είν' όνειρο, ποτέ να μην ξυπνήσω γιατί με την αγάπη σου ποθώ να ξεψυχήσω.

Παρασκευή 24 Ιανουαρίου 2025

Η Οδύσσεια στο Μουσείο Μπενάκη, 29 Ιανουαρίου - 24 Απριλίου 2025

Η ενασχόληση του εικαστικού Μάρκου Καμπάνη με την Οδύσσεια ξεκινά το 2018. Τότε ξεκίνησε η δημιουργία μιας σειράς έργων που εμπνέονται από το ομηρικό έπος, είκοσι από τα οποία περιλαμβάνονται στην έκθεση που διοργανώνει το Μουσείο Μπενάκη στην Πινακοθήκη Γκίκα. Πρόκειται για ένα ζωγραφικό διάπλου, βραχύτερο του ομηρικού, βασισμένο σε μια παράλληλη φανταστική γεωγραφία που συνέλαβε ο καλλιτέχνης στον απόηχο της ομηρικής.

Η έκθεση οργανώνεται γύρω από ένα έργο-βιβλίο τεσσάρων τόμων που δημιούργησε ο Μάρκος Καμπάνης, ζωγραφίζοντας με κάρβουνο και ακρυλικό πάνω σε ψηφιακή ανατύπωση του χειρογράφου Harley MS 6325 του 15ου αιώνα, το οποίο ανήκει στη Βρετανική Βιβλιοθήκη. Περιμετρικά των τεσσάρων τόμων, στοιχίζονται οκτώ μικρά έργα-βιβλία, κάθε ένα από τα οποία σχετίζεται με μια συγκεκριμένη αφήγηση ή ραψωδία του έπους, ενώ ζωγραφική από πραγματικούς αλλά και επινοημένους χάρτες της πορείας του Οδυσσέα και του Τηλέμαχου συμπληρώνουν την έκθεση.

Στην έκθεση παρουσιάζονται επιπλέον σχέδια, γλυπτά και λάδια του Νίκου Χατζηκυριάκου-Γκίκα, από τη συλλογή της Πινακοθήκης Γκίκα, τα οποία εκκινούν μια ιδιότυπη συνομιλία με τα έργα του Μάρκου Καμπάνη.

Η έκθεση εγκαινιάζεται την Τετάρτη 29 Ιανουαρίου και διαρκεί μέχρι τις 24 Απριλίου.


Τετάρτη 22 Ιανουαρίου 2025

Οι Έλληνες του 5ου π.Χ. αιώνα

Ο ελληνικός εμφύλιος πόλεμος (1946-1949)

Ο Ελληνικός Εμφύλιος Πόλεμος 1947-1949

Ο Β' Παγκόσμιος πόλεμος σε 7 λεπτά

Ο Α΄ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ ΚΑΙ Η ΕΛΛΑΔΑ

Ο Α' Παγκόσμιος πόλεμος σε 9 λεπτά

Τρίτη 14 Ιανουαρίου 2025

Τα κόκκινα λουστρίνια-Ειρήνη Μάρρα-ΔΙΗΓΗΜΑ-ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ- Λόγος με...

Τσαγκάρης - Εισαγωγή για το κείμενο "Τα κόκκινα λουστρίνια" ΚΝΛ Α' Γυμνασίου

Μίκης Θεοδωράκης & Τάσος Λειβαδίτης, Δραπετσώνα (με τον Γρηγόρη Μπιθικώτση)



Σύνθεση, ενορχήστρωση & διεύθυνση ορχήστρας: Μίκης Θεοδωράκης Στίχοι: Τάσος Λειβαδίτης Μπουζούκι: Μανώλης Χιώτης Ερμηνεία: Γρηγόρης Μπιθικώτσης 

[Πρόκειται για την πρώτη εκτέλεση του τραγουδιού το 1960 σε δίσκο 45 στροφών. Λίγο αργότερα, το 1961, συμπεριλήφθηκε στον κύκλο τραγουδιών «Πολιτεία (Α’)».] 

Δίσκος: Γρηγόρης Μπιθικώτσης [50 χρόνια] / Ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης τραγουδά Μίκη Θεοδωράκη Νο 1 [1960-1964] (2005)