ΑΝΟΙΧΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΚΡΗΤΗΣ
"Η ποίηση ούτε λέγει ούτε κρύπτει αλλά σημαίνει" - Αλέξης Πολίτης
Πέντε συναντήσεις που δεν απευθύνονται σε κάποιο ειδικό κοινό και δεν προϋποθέτουν ούτε οδηγούν σε συγκεκριμένες γνώσεις. Το Μαντείο των Δελφών, έλεγε ο Ηράκλειτος, ούτε λέγει ούτε κρύπτει αλλά σημαίνει· η ρήση ταιριάζει και στην ποίηση. Θα προσπαθήσουμε λοιπόν ν’ αποκρυπτογραφήσουμε αυτό το «σημαίνει», ώστε να καταφέρουμε να καταλάβουμε λίγο καλύτερα την ποίηση. Η σχέση κάθε ανθρώπου με την ποίηση είναι κάτι απλό και φυσικό· σίγουρα δεν μπορούμε όλοι να γίνουμε εξαιρετικά διεισδυτικοί αναγνώστες, αλλά όλοι οι άνθρωποι μπορούν να προσλάβουν τη λογοτεχνία. Όλοι την έχουν ανάγκη, όλοι τη χαίρονται. Ξέρετε κανένα παιδί που να μην του αρέσουν τα παραμύθια;
Η ποίηση και τα παραμύθια λειτουργούν ακριβώς με τον ίδιο τρόπο: ενεργοποιούν τη φαντασία μας. «Ήταν μια φορά ένα βασιλόπουλο…» – το παιδί φαντάζεται το βασιλόπουλο, κι ύστερα βιώνει τις περιπέτειες του ήρωα σαν δικές του. Έτσι και με την ποίηση: ας θυμηθούμε είτε πώς πρωτακούσαμε, παιδιά, την Οδύσσεια είτε πώς νιώσαμε διαβάζοντας ένα ποίημα του Καρυωτάκη, του Μπωντλέρ ή τον Οιδίποδα τύραννο: μπήκαμε προσωρινά –έχει σημασία να το τονίσουμε αυτό– στη θέση του ήρωα και βιώσαμε, ώς ένα βαθμό τις καταστάσεις που περιγράφονταν. Αν καταφέρουμε να αναπτύξουμε αυτό το «ώς ένα βαθμό», θα μπορούμε να πούμε πως «εδώ που φθάσαμε, δεν είναι λίγο».
