ΦΑΚΕΛΟΣ ΥΛΙΚΟΥ - ΕΝΟΤΗΤΑ 2η, ΚΕΙΜΕΝΑ ΑΥΤΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

Ισοκράτης, Περί αντιδόσεως 180.1-182.7

Βούλομαι δὲ περὶ τῆς τῶν λόγων παιδείας ὥσπερ οἱ γενεαλογοῦντες πρῶτον διελθεῖν πρὸς ὑμᾶς. Ὁμολογεῖται μὲν γὰρ τὴν φύσιν ἡμῶν ἔκ τε τοῦ σώματος συγκεῖσθαι καὶ τῆς ψυχῆς· αὐτοῖν δὲ τού τοιν οὐδεὶς ἔστιν ὅστις οὐκ ἂν φήσειεν ἡγεμονικωτέραν πεφυκέναι τὴν ψυχὴν καὶ πλείονος ἀξίαν·  τῆς μὲν γὰρ ἔργον εἶναι βουλεύσασθαι καὶ περὶ τῶν ἰδίων καὶ περὶ τῶν κοινῶν, τοῦ δὲ σώματος ὑπηρετῆσαι τοῖς ὑπὸ τῆς ψυχῆς γνωσθεῖσιν. Οὕτω δὲ τούτων ἐχόντων ὁρῶντές τινες τῶν πολὺ πρὸ ἡμῶν γεγονότων περὶ μὲν τῶν ἄλλων πολλὰς τέχνας συνεστηκυίας, περὶ δὲ τὸ σῶμα καὶ τὴν ψυχὴν οὐδὲν τοιοῦτον συ ντεταγμένον, εὑρόντες διττὰς ἐπιμελείας κατέλιπον ἡμῖν, περὶ μὲν τὰ σώματα τὴν παιδοτριβικὴν, ἧς ἡ γυμναστικὴ μέρος ἐστὶν, περὶ δὲ τὰς ψυχὰς τὴν φιλοσοφίαν, περὶ ἧς ἐγὼ μέλ λω ποιεῖσθαι τοὺς λόγους, ἀντιστρόφους καὶ σύζυγας καὶ σφίσιν αὐταῖς ὁμολογουμένας, δι’ ὧν οἱ προεστῶτες αὐτῶν τάς τε ψυχὰς φρονιμωτέρας καὶ τὰ σώματα χρησιμώτερα παρασκευάζουσιν, οὐ πολὺ διαστησάμενοι τὰς παιδείας ἀπ’ ἀλλήλων, ἀλλὰ παραπλησίαις χρώμενοι καὶ ταῖς διδασκαλίαις καὶ ταῖς γυμνασίαις καὶ ταῖς ἄλλαις ἐπιμελείαις.

Επιθυμώ πρώτα να αναφέρω διεξοδικά σε εσάς τα σχετικά με τη ρητορική μόρφωση, όπως ακριβώς κάνουν αυτοί που εξετάζουν τη γενεαλογία κάποιου. Ομολογείται ότι η φύση μας αποτελείται από το σώμα και την ψυχή,  ο καθένας όμως θα υποστήριζε ότι από αυτά τα δύο η ψυχή είναι από τη φύση καταλληλότερη για διοίκηση και πιο αξιολόγη, γιατί εκείνης έργο θα υποστήριζε πως είναι να αποφασίζει και για τα ιδιωτικά και για τα δημόσια πράγματα, ενώ του σώματος να υπηρετεί εκείνα που αποφασίστηκαν από την ψυχή. Αφού λοιπόν αυτά έχουν έτσι, βλέποντας μερικοί από εκείνους που έχουν ζήσει πολύ πριν από εμάς ότι για τα άλλα πράγματα έχουν συσταθεί πολλές τέχνες, για το σώμα όμως και την ψυχή τίποτε τέτοιο δεν έχει συγκροτηθεί, αφού βρήκαν δυο λογιών ασχολίες, άφησαν σε εμάς ως κληρονομία, για τα σώματα την τέχνη της πάλης, της οποία μέρος είναι η γυμνστική, ενώ για τις ψυχές τη φιλοσοφία, για την οποία εγώ πρόκειται να μιλήσω, ανάλογες και σύμφωνες και με στενή σχέση με τον εαυτό τους, με τις οποίες οι δάσκαλοι αυτών καθιστούν και τις ψυχές πιο συνετές και τα σώματα πιο χρήσιμα, χωρίς να διαχωρίζουν τη σωματική αγωγή από την ψυχική, αλλά χρησιμοποιώντας παραπλήσιες και τις διδασκαλίες και τα γυμνάσια και τις άλλες ασκήσεις.

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ

Διέρχομαι: διηγούμαι με λεπτομέρειες

Σύγκειμαι : συνίσταμαι, αποτελούμαι

Ουδείς εστιν όστις ου= καθένας, όλοι

Γιγνώσκεται τι υπό τινος= αποφασίζεται κάτι από κάποιον

Συνίσταμαι=συνδέομαι, αποκτώ ύπαρξη, συναποτελούμαι

Συντάσσομαι= παρατάσσομαι, συγκροτούμαι

Παιδοτριβική = η τέχνη τής πάλης

Ποιούμαι τους λόγους= λέω, μιλάω

Ανίστροφος= τοποθετημένος απέναντη, αντίθετος/αντίστοιχος, ανάλογος

Σύζυξ, σύζυγος= ενωμένος

Σφίσιν αυταίς= αυτοπαθητική αντωνυμία

Οι προεστώτες= οι άρχοντες/ εδώ οι δάσκαλοι

Διίσταμαι + αιτιατική= διαχωρίζω, αποχωρίζω κάτι

Χρώμαι+ δοτική  ως αντικείμενο + δοτική ως κατηγορούμενο= χρησιμοποιώ κάτι ως, μεταχειρίζομαι κάτι ως

ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

Αυτοιν τούτοιν: γενική δυικού (αυτων τούτων)

Τούτων γεν. Διαιρετική στο την ψυχήν

Ηγεμωνικωτέραν, αξίαν= κατηγορούμενα στο την ψυχήν

Πλείονος= γενική αξίας στο αξίαν

Της μεν ψυχης, του σώματος= γενικές κτητικές στο έργον

Είναι= ειδικό απαρέμφατο αντικείεμενο του εννοούμνου ρήματος φήσειεν αν

Βουλεύσασθαι=υποκείμενο του προσωπικού είναι

Υπό της ψυχής= εμπράθετος ποιητικού αιτίου στο τοις γνωσθείσιν

Τούτων=υποκείμενο της αιτιολογικής μετοχής εχόντων

Ορώντες= αιτιολογική μετοχή συνημμένη στο υποκείμενο του ρήματος κατέλιπον.

Οι γεγονότες/των γεγονότων γενική διαιρετική στο τινές

Τέχνας, ουδέν= αντικείμενα της μετοχής ορώντες και υποκείμενα των κατηγορηματικών μετοχών συνεστηκυίας και συντεταγμένον

Ευρόντες= χρονική μετοχή συνημμένο στη υποκείμενο του ρήματος κατέλιπον

Αυτών= γενική αντικειμενική στοι οι προεστώτες

Φρονιμωτέρας, χρησιμώτερα= κατηγορούμενα στο τας ψυχ΄ς, τα σώματα

Παραπλησίαις= κατηγορούμενο στο ταις διδασκαλίαις, ταις γυμνασίαςι, ταις επιμελείαις

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΒΙΒΛΙΟΥ

Η ανθρώπινη φύση αποτελείται από σώμα και ψυχή. Η ψυσή είναι από τη φύση της  πιο αξιολόγη και πιο κατάλληλη για διοίκηση.  Έργο της είναι η λήψη αποφάσεων για ιδιωτικές και δημόσιες υποθέσεις, ενώ του σώματος είναι η εκτέλεση αυτών των αποφάσεων.

Συντακτικοί τρόποι

-        Κύριες προτάσεις κρίσεως: ομολογείται ........ κλπ

-        Ρήματα σε τρίτο πρόσωπο που δείχνουν αντικειμενικότητα (ομολογείται, σήσειεν αν)

-        Περιφραστικό υποκείμενο (ουδείς έστιν όστις ου = όλοι / έμφαση)

-        Το μετοχικό σύνολο ούτω δε τούτων εχόντων (γενική απόλυτη μτχ)

Κάποιοι προγενέστεροι βλέποντας ότι για το σώμα και την ψυχή δεν έχει συσταθεί καμία τέχνη, επινόησαν δυο ειδών ασχολίες και κληροδότησαν στους μεταγενέστερους για τα σώματα την τέχνη της πάλης, μέρος της οποίας είναι η γυμναστική, και για τις ψυχές τη φιλοσοφία. Με τη βοήθεια αυτών οι δάσκαλοι και τις ψυχές καθιστούν πιο συνετές και τα σώματα πιο χρήσιμα, χωρίς να διαχωρίζουν τη σωματική αγωγή από την ψυχική μόρφωση, απεναντίας, χρησιμοποιούν παραπλήσιες και τις διδασκαλίες και τα γυμνάσια και τις άλλες ασκήσεις.

Α) Συγκεισθαι: ότι είναι συντεθεμένη, συναποτελείται

Συνεστηκυίας = ότι έχουν συσταθεί

Συντεταγμένον =  ότι έχει συγκροτηθεί

Η πρόθεση συν προσδίδει στα ρήματα τη σημασία ενός όλου που αποτελείται από μέρη.

Β) ούτω δε τούτων εχόντων = αφού λοιπόν έτσι έχουν αυτά (η μετοχή είναι απόλυτη αιτιολογική και έχει υποκείνεο το τούτων).