Σάββατο 12 Αυγούστου 2023

Pour l' amour du Grec - Jacqueline de Romilly - Jean Pierre Vernant

"Το να μιλάς αρχαία ελληνικά σημαίνει πώς συνδέεσαι σ’ ένα δίκτυο του οποίου οι κόμβοι ονομάζονται Σωκράτης, Ηράκλειτος και Επίκτητος. Σημαίνει να εμβαθύνεις στη φιλοσοφία, να ανακαλύψεις ότι η πιο τολμηρή πλοηγία είναι εκείνη του πνεύματος. Σημαίνει να μεταχειρίζεσαι μια γλώσσα που χρησιμεύει για να μιλάς στον εαυτό σου, για να χρησιμοποιήσουμε έναν από τους πολυάριθμους τίτλους που δόθηκαν στα Εις εαυτόν του. "

Οι διάσημοι Γάλλοι ελληνιστές Jacqueline de Romilly και Jean-Pierre Vernant ζήτησαν από ανθρώπους των γραμμάτων, των τεχνών και των επιστημών, αλλά και από νέους φοιτητές και μαθητές, που όλοι τους κάθισαν στα θρανία της ελληνικής γλώσσας, να επιλέξουν ένα αρχαιοελληνικό κείμενο και να καταγράψουν ένα σχόλιο για τη επιλογή τους και την αγάπη τους για την Ελλάδα. Τα σχόλια που συγκέντρωσαν, προσαρτημένα στα κείμενα που τα ενέπνευσαν, αποκλίνουν από τη στοιχισμένη γραμμή της θεωρητικής ανάλυσης, ανατρέπουν τον ίδιο τον κανόνα της εξάρτησης από το γράμμα των μεγάλων δημιουργών, και αποτυπώνουν τη βιωματική σχέση που μπορεί να συνδέει τον σύγχρονο αναγνώστη με μια πανάρχαια γραπτή παράδοση. Τα μικρά επεισόδια της αυτοβιογραφίας ρίχνουν το φως τους στο κέρδος του κειμένου και τον πλούτο της γλώσσας, ένα μικρότερο φως που έρχεται να διαχυθεί μέσα σε ένα μεγαλύτερο φως. Το βιβλίο αποτελεί μια πρωτότυπη ανθολόγηση, που μαρτυρεί τον δυναμισμό της αρχαίας ελληνικής γλώσσας. (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ)


Μιλώντας τα Ελληνικά κατέχουμε αξιοζήλευτα προνόμια:

1. Η Ελληνική Γλώσσα είναι μία και ενιαία από τα αρχαία χρόνια μέχρι σήμερα. Τι σημαίνει αυτό; Στη μακραίωνη ιστορία της η Ελληνική Γλώσσα άλλαξε, αλλά δεν διασπάστηκε σε ξεχωριστές γλώσσες, όπως ο άνθρωπος αλλάζει από την παιδική στην ενήλικη ζωή, μα παραμένει το ίδιο πρόσωπο.

2. Η Ελληνική γλώσσα έχει μοναδικό λεξιλογικό πλούτο, όχι μόνο σε ποσότητα, αλλά και σε ποιότητα, καθώς έδωσε στην Ευρώπη τις λέξεις που φέρουν την κοινή πολιτισμική μας κληρονομιά. «Από τη φιλοσοφία μέχρι την ποίηση και το θέατρο, από τη μυθολογία μέχρι την ιστορία και από τις πλαστικές τέχνες μέχρι την αρχιτεκτονική, η αρχαία Ελλάδα παραμένει για τους Ευρωπαίους η προφανέστερη αναφορά» (Henriette Walter, Η περιπέτεια των γλωσσών της Δύσης, εκδόσεις Ενάλιος, 2007, σ. 39).

3. Στην Ελληνική γλώσσα έχουν εκφραστεί αριστουργήματα της ανθρώπινης διανόησης από φιλοσόφους, ρήτορες, λογίους, πατέρες της εκκλησίας, λογοτέχνες, επιστήμονες, που συγκροτούν το σώμα της αρχαίας, ελληνιστικής, βυζαντινής και νεοελληνικής γραμματείας.

4. Η Ελληνική γλώσσα είναι ζωντανή. Εξακολουθεί να καλλιεργείται και να εκφράζει τα πνευματικά δημιουργήματα και τις ανακαλύψεις του ανθρώπου. Για παράδειγμα, ο γάλλος χειρουργός Σαρλ Εμμανιέλ Σεντιγιό (1804-1882) χρησιμοποίησε τις ελληνικές λέξεις μικρός και βίος, για να ονομάσει έναν μικροσκοπικό ζωντανό οργανισμό, το μικρόβιο, όπως αναφέρει η Henriette Walter στο κεφάλαιο με τον χαρακτηριστικό τίτλο «Τα αρχαία ελληνικά ακόμη γεννούν», του βιβλίου της Η περιπέτεια των γλωσσών της Δύσης (εκδόσεις Ενάλιος, 2007, σ.64).

5. Αρχαία και Νέα Ελληνική είναι αξεχώριστες, διότι τα αρχαία είναι κρυμμένα μέσα στη γλώσσα που μιλάμε. Μιλώντας σήμερα την Ελληνική αντλούμε από τη δεξαμενή της αρχαίας και της βυζαντινής Ελληνικής λεξιλόγιο, γραμματικές και συντακτικές δομές, μηχανισμούς παραγωγής και σύνθεσης σε τέτοιο βαθμό, ώστε είναι αδύνατον να βάλουμε έναν διαχωριστικό «τοίχο», ανάμεσα στις μορφές της γλώσσας μας. Η ετυμολογία, δηλαδή η ενασχόληση με τις ρίζες των λέξεων, το αποδεικνύει αυτό καθημερινά.

Για μας είναι αδιανόητο να μην επωφεληθούν τα παιδιά μας από τα προνόμια που απλόχερα μάς προσφέρει η γλώσσα μας. Την ανάγκη και τα οφέλη της γνώσης των Αρχαίων Ελληνικών εκφράζει σε άρθρο του ο πολιτικός επιστήμων και συγγραφέας Κωνσταντίνος Χολέβας:

«Γι κάθε Χριστιανό κα λληνα γνώση τν ρχαίων λληνικν εναι «κτμα ς εί», παραίτητο φόδιο γι τ μέθεξη στν Πίστη κα τ λατρεία τς κκλησίας μας κα γι τν διαφύλαξη τς συνέχειας το Γένους μας. Γι ν χουν ο νέοι μας ξίες κα δανικά. Γι ν ζήσει ατς λας λεύθερος π κάθε δουλεία, λική, στρατιωτική, πολιτιστική. Γι ν παραμείνει λληνορθόδοξη παράδοση φάρος οκουμενικς κα πανανθρώπινος πο θ διδάσκει κα τν Ερώπη κα μς» (Κωνσταντίνος Χολέβας, Τ ρχαία λληνικά, Ερώπη κι μες. Εφημερίδα «Σημερινή», 13 Απριλίου 2011. Ανάκτηση από https://churchofcyprus.org.cy/19259). 

https://www.greekteachers.gr/%CE%B1%CE%B3%CE%B1%CF%80%CE%AC%CE%BC%CE%B5-%CF%84%CE%B1-%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B1%CE%AF%CE%B1-%CE%B5%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AC/