Κυριακή 30 Δεκεμβρίου 2012
Τρίτη 25 Δεκεμβρίου 2012
Γιασμίνα Χάντρα, Εξίσωση Θανάτου
Πάει καιρός που δεν διαβάζω μυθιστορήματα. Που και που συμβαίνουν και κάποιες εξαιρέσεις. Η πιο πρόσφατη αφορά την "Εξίσωση θανάτου" του Αλγερινού Γιασμίνα Χάντρα. Αυτό που με συγκίνησε σ' αυτό το βιβλίο είναι ότι ο συγγραφέας καταφέρνει να περάσει σε γραπτό λόγο κάτι που στην ουσία δεν περιγράφεται: την ψυχή της Αφρικής και την ψυχή του ανθρώπου... Θα έλεγα ακόμα ότι περνάει μηνύματα ανθρωπιάς και ελπίδας σε έναν κόσμο που βρίσκεται υπό κατάρρευση...
Μερικά αγαπημένα μου αποσπάσματα:
Πώς είναι δυνατόν να βάζει κανείς τέρμα στη ζωή του, επειδή δεν πήρε μια προαγωγή; Πώς είναι δυνατόν να θεωρεί κανείς τον εαυτό του ανάξιο να επιζήσει μιας αποτυχίας, όταν αυτή η αποτυχία είναι απλά μια ατυχία που προέκυψε στο δρόμο του και που μπορεί μάλιστα να τον κάνει δυνατότερο; Πώς μπορεί κανείς να βάλει τον εαυτό του πιο κάτω από τις φιλοδοξίες του και να σκεφτεί, έστω και για μια στιγμή, πως υπάρχει στόχος πιο δυνατός από τον έρωτα, πιο σημαντικός από την ίδια του τη ζωή; Αναρίθμητα πλάγια ερωτήματα που προσπαθούν να μας απομακρύουν από τη μοναδική απάντηση που έχει σημασία: τον εαυτό μας. Από τις απαρχές του κόσμου, δύσπιστος σε ό,τι δεν τον κάνει να υποφέρει, ο Άνθρωπος κυνηγάει τη σκιά του και ψάχνει αλλού αυτού που έχει δίπλα του, πεπεισμένος πως καμιά σωτηρία δεν είναι δυνατή χωρίς μαρτύριο, πως η άλλη όψη είναι η αυταπάρνηση, ενώ η πρωταρχική του κλίση είναι η ικανότητά του να ανακάμπτει... Αχ, ο Άνθρωπος, αυτό το θαύμα που εναντιώνεται στις ευκαιρίες που του δίνονται και που γοητεύεται από το ικρίωμα της ματαιοδοξίας του, μονίμως διχασμένος σ' αυτό που νομίζει πως είναι και σ' αυτό που θα ήθελε να είναι, ξεχνώντας πως ο πιο υγιής τρόπος να υπάρχει κανείς είναι πολύ απλά να παραμένει ο εαυτός του.
σελ. 317
Πώς είναι δυνατόν να βάζει κανείς τέρμα στη ζωή του, επειδή δεν πήρε μια προαγωγή; Πώς είναι δυνατόν να θεωρεί κανείς τον εαυτό του ανάξιο να επιζήσει μιας αποτυχίας, όταν αυτή η αποτυχία είναι απλά μια ατυχία που προέκυψε στο δρόμο του και που μπορεί μάλιστα να τον κάνει δυνατότερο; Πώς μπορεί κανείς να βάλει τον εαυτό του πιο κάτω από τις φιλοδοξίες του και να σκεφτεί, έστω και για μια στιγμή, πως υπάρχει στόχος πιο δυνατός από τον έρωτα, πιο σημαντικός από την ίδια του τη ζωή; Αναρίθμητα πλάγια ερωτήματα που προσπαθούν να μας απομακρύουν από τη μοναδική απάντηση που έχει σημασία: τον εαυτό μας. Από τις απαρχές του κόσμου, δύσπιστος σε ό,τι δεν τον κάνει να υποφέρει, ο Άνθρωπος κυνηγάει τη σκιά του και ψάχνει αλλού αυτού που έχει δίπλα του, πεπεισμένος πως καμιά σωτηρία δεν είναι δυνατή χωρίς μαρτύριο, πως η άλλη όψη είναι η αυταπάρνηση, ενώ η πρωταρχική του κλίση είναι η ικανότητά του να ανακάμπτει... Αχ, ο Άνθρωπος, αυτό το θαύμα που εναντιώνεται στις ευκαιρίες που του δίνονται και που γοητεύεται από το ικρίωμα της ματαιοδοξίας του, μονίμως διχασμένος σ' αυτό που νομίζει πως είναι και σ' αυτό που θα ήθελε να είναι, ξεχνώντας πως ο πιο υγιής τρόπος να υπάρχει κανείς είναι πολύ απλά να παραμένει ο εαυτός του.
σελ. 317
Όταν ο θάνατος προσπαθεί να κυριαρχήσει ως και στην πιο μύχια σκέψη, τότε η ζωή οφείλει να αντιδράσει. Από κει θα κριθεί η αξιοπιστία της. Αυτό πρέπει να συνέβη μέσα μου. Ο πιθανός θάνατος του Χανς έθεσε ξανά σε λειτουργία το ένστικτο της επιβίωσής μου. Αγαπώντας την Έλενα, απέδειξα στον εαυτό μου πως ήμουν ζωντανός, σελ. 263
"Τι είναι απίστευτο;"
"Τα θαύματα", μου λέει κοιτώντας με στα μάτια σαν να περιμένει να δει δεν ξέρω κι εγώ τι. "Υπήρξα μάρτυρας αρκετών υπερφυσικών γεγονότων. Είδα ανθρώπους να επιστρέφουν από πολύ μακριά, αρρώστους που ήταν καταδικασμένοι να σηκώνονται όρθιοι την άλλη μέρα και πράγματα τόσο αφάνταστα που δεν είμαι σε θέση να εξιστορήσω χωρίς να γελοιοποιηθώ".
Το χέρι της σφίγγει το δικό μου. Η Έλενα κάνει αυτή την κίνηση κάθε φορά που νιώθει χαμένη. Είναι πολύ περισσότερο ένας τρόπος να πιαστεί από κάπου, παρά μια εσκεμμένη κίνηση.
"Αυτή η ήπειρος είναι ένας άγιος τόπος, Κουρτ. Δεν ξέρω πώς να το πω. Οι άνθρωποι είναι... δεν βρίσκω λόγια".
"Παράξενοι;"
"Όχι με τη συμβατική έννοια του όρου. Κουβαλάνε μέσα τους ένα είδος αλληγορίας ή ίσως μια αλήθεια που με ξεπερνά. Κι αυτό μου εξάπτει το ενδιαφέρον με μια δύναμη τόσο μεγάλη που με κάνει κι ανατριχιάζω. Έχουν μια βιβλική πνοή οι άνθρωποι αυτοί. Κάτι που ενισχύει την πίστη μου, αλλά που δεν ξέρω τι ακριβώς είναι".
σελ. 257
Είδα στην Αφρική όντα σκελετικά, κοιλιές πρησμένες και άδειες, στήθη άψυχα, στόματα που άνοιγαν για να βγάλουν ένα βογκητό που πέθαινε προτού φτάσει στα χείλη. Εκεί δεν έχουν πασαρέλες, αλλά μονοπάτια πολύ λιγότερο ελκυστικά, με τις ορδές των καταραμένων που συναντά κανείς σ' αυτά - μονοπάτια που βρίθουν από φονικές ενέδρες, που διανθίζονται από πτώματα άθαφτα, τα οποία σαπίζουν έξω, σε τέτοια κατάσταση που ακόμα και τα αρπακτικά δεν καταδέχονται να τιμήσουν. Εδώ, τα πράγματα είναι διαφορετικά: η ομορφιά αποτελεί απεδεδειγμένα ένα ταλέντο, το λίκνισμα των γοφών θεωρείται τέχνη, η φωτογραφία στη λήξη της κάθε εκδήλωσης μια μαγική στιγμή που καθιστά αθάνατους τους κατασκευαστές συμβιβασμών....
σελ. 296
Δευτέρα 17 Δεκεμβρίου 2012
Η κατάθλιψη «προτιμά» τις ελεύθερες
Οι γυναίκες που πρόκειται να φέρουν στον κόσμο ένα παιδί και έχουν ήδη
παντρευτεί υποφέρουν λιγότερο συχνά από κατάθλιψη μετά τον τοκετό, σε
σύγκριση με εκείνες που γεννούν στο πλαίσιο της συμβίωσης με το έτερο
ήμισυ ή εκείνες που δεν έχουν σύντροφο σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα.
Η έρευνα πραγματοποιήθηκε σε περισσότερες από 6.000 γυναίκες και σύμφωνα με τον επικεφαλής ερευνητή Dr Marcelo Urquia από το Πανεπιστήμιο του Τορόντο, τα ψυχικά προβλήματα ήταν λιγότερο συχνά στις παντρεμένες γυναίκες, ανεξαρτήτως του διαστήματος που ήταν παντρεμένες.
Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της έρευνας, το 10,6% των παντρεμένων γυναικών υπέφεραν από επιλόχειο κατάθλιψη. Το ποσοστό αυτό ανήλθε σε 20% για τις γυναίκες που συγκατοικούσαν και σε 35% για τις ανύπαντρες μητέρες. Επίσης, ανερχόταν σε 67% για τις γυναίκες που είχαν χωρίσει ή είχαν πάρει διαζύγιο ένα χρόνο πριν από τη γέννηση του παιδιού.
Οι ερευνητές εκτιμούν ότι ο γάμος φέρει ορισμένα χαρακτηριστικά (π.χ. αίσθημα σταθερότητας και σιγουριάς λόγω της συντροφικής και κοινής αντιμετώπισης των προβλημάτων) που προστατεύουν την ψυχική και κοινωνική ευεξία των παιδιών.
Η έρευνα δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό «American Journal of Public Health».
Πηγή: vita.gr
http://www.inews.gr/20/i-katathlipsi-protima-tis-eleftheres.htm
-----------------------------
ΙΣΩΣ ΝΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΕΙ ΕΞΙΣΟΥ ΚΑΙ ΑΥΤΟ:
Η έρευνα πραγματοποιήθηκε σε περισσότερες από 6.000 γυναίκες και σύμφωνα με τον επικεφαλής ερευνητή Dr Marcelo Urquia από το Πανεπιστήμιο του Τορόντο, τα ψυχικά προβλήματα ήταν λιγότερο συχνά στις παντρεμένες γυναίκες, ανεξαρτήτως του διαστήματος που ήταν παντρεμένες.
Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της έρευνας, το 10,6% των παντρεμένων γυναικών υπέφεραν από επιλόχειο κατάθλιψη. Το ποσοστό αυτό ανήλθε σε 20% για τις γυναίκες που συγκατοικούσαν και σε 35% για τις ανύπαντρες μητέρες. Επίσης, ανερχόταν σε 67% για τις γυναίκες που είχαν χωρίσει ή είχαν πάρει διαζύγιο ένα χρόνο πριν από τη γέννηση του παιδιού.
Οι ερευνητές εκτιμούν ότι ο γάμος φέρει ορισμένα χαρακτηριστικά (π.χ. αίσθημα σταθερότητας και σιγουριάς λόγω της συντροφικής και κοινής αντιμετώπισης των προβλημάτων) που προστατεύουν την ψυχική και κοινωνική ευεξία των παιδιών.
Η έρευνα δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό «American Journal of Public Health».
Πηγή: vita.gr
http://www.inews.gr/20/i-katathlipsi-protima-tis-eleftheres.htm
-----------------------------
ΙΣΩΣ ΝΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΕΙ ΕΞΙΣΟΥ ΚΑΙ ΑΥΤΟ:
Ewan Morrison: what I'm thinking about ... why capitalism wants us to stay single - O καπιταλισμός μάς θέλει εργένηδες. Του Ιούαν Μόρισον
[English text follows]
Κάντε κλικ εδώ για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο.Αρεσκόμαστε να θεωρούμε πως είμαστε ελεύθεροι στην ελεύθερη αγορά· πως κατανικούμε τις δυνάμεις της διαφήμισης και δεν χειραγωγούμεθα από τις δυνάμεις της αγοράς. Αλλά υπάρχουν ορισμένες νέες κοινωνικές τάσεις -σαν την αναγόρευση του «εργένη» σε καταναλωτή-υπόδειγμα- που μας θέτουν ενώπιον ορισμένων παραδοξοτήτων: αυτό που θεωρούσαμε ριζοσπαστικό -να μείνουμε εργένηδες- ίσως σήμερα να είναι αντιδραστικό.
Σάββατο 1 Δεκεμβρίου 2012
Living with major depression and anxiety by Jasmine
The battle against Major Depression can be extremely tough. So much of your time and energy is invested in the daily struggle, that you can begin to find your sense of self in the struggle and forget who you are.
Once you are more stable. Who are you? What are you getting better for?
Once you are more stable. Who are you? What are you getting better for?
Source: Intheblackfilm
Τρίτη 27 Νοεμβρίου 2012
Το σκυθρωπό έθνος;
Το σκυθρωπό έθνος.
Κάποιοι φίλοι μου λένε μην τα παραλές. Σήμερα τα παιδιά έχουν τα κινητά τους την τεχνολογία, το ίντερνετ. Εσύ τα είχες; Αρα ζούνε καλύτερα....
Λάθος. Η σύγκριση δεν είναι τεχνολογική. Η εξέλιξη της τεχνολογίας δεν έχει σχέση με την ψυχοσύνθεση και την οικονομική και κοινωνική εξαθλίωση...
Δεν έχει σχέση με την αγάπη και την ελπίδα...
Κινητά και ίντερνετ απολαμβάνουν ακόμα και οι λαθρομετανάστες που ζουν 30-30 σε τρώγλες βρώμας.... Γιατί δεν αυτοκτονούν; Γιατί ελπίζουν σε κάτι καλύτερο...
Η εικοσάχρονη κοπέλα που αυτοκτόνησε προχθές πέφτοντας από τον 6ο όροφο είχε κινητό και ίντερνετ αλλά πήδηξε στο κενό.... γιατί δεν είχε την αγάπη και την ελπίδα.
Αυτό που πρέπει να ξαναβρούμε.
Και να το περάσουμε στα παιδιά μας.
Πηγή
http://koukfamily.blogspot.gr/2012/11/blog-post_7473.html
Τρίτη 20 Νοεμβρίου 2012
Μια άλλη ματιά στην κατάθλιψη.
Λέγεται ότι τα αντικαταθλιπτικά είναι από τα φάρμακα που έχουν μεγάλη ζήτηση στη χώρα μας. Οι αυτοκτονίες έχουν αυξηθεί. Σίγουρα η κρίση δημιουργεί ένα περιβάλλον που ευνοεί τις ψυχικές νόσους. Από την άλλη όμως υπάρχει μεγάλη σύγχυση, προκατάληψη και ενοχή σχετικά με αυτή την ασθένεια. Το θέμα είναι ότι η κατάθλιψη είναι κάτι που αντιμετωπίζεται. Άλλοι θεραπεύονται σε μήνες και άλλοι σε χρόνια. Χρειάζεται να γίνει η σωστή διάγνωση και ο ασθενής να δεχτεί τη σωστή βοήθεια, ανάλογα με την κατάστασή του. Κάθε περίπτωση είναι μοναδική. Άλλοι μπορεί να το ξεπεράσουν με ψυχοθεραπεία κι άλλοι μπορεί να χρειαστούν φαρμακευτική αγωγή. Υπάρχουν κι εναλλακτικές θεραπείες, όπως η ομοιοπαθητική. Στην ανάρρωση μεγάλο ρόλο παίζουν οι φίλοι και η οικογένεια. Με τη στάση τους μπορούν να συμβάλλουν στην ανάρρωση του καταθλιπτικού, γιατί σε ορισμένες περιπτώσεις αυτός που πάσχει δεν είναι σε θέση να φροντίσει ο ίδιος τον εαυτό του κι αισθάνεται μεγάλη ανασφάλεια. Η κατάθλιψη δεν είναι δείγμα αδυναμίας του χαρακτήρα ενός ατόμου. Κατάθλιψη μπορεί να πάθει ο οποιοσδήποτε, ακόμα όσοι θεωρούνται πετυχημένοι στη ζωή.
Στην παρακάτω ιστορία η Christine Stapleton από τις ΗΠΑ περιγράφει τη δική της εμπειρία. Επτά χρόνια αφότου έκοψε το αλκοόλ με επιτυχία, δοκιμάστηκε από την κατάθλιψη. Η φάση της κατάθλιψης ήταν πιο δύσκολη και από αυτή του αλκοολισμού, ίσως γιατί η προκατάληψη σχετικά με τις ψυχικές νόσους και τη θεραπεία με φαρμακευτική αγωγή είναι πολύ μεγαλύτερη. Τώρα βλέπει τη ζωή της με άλλα μάτια.
Σήμερα η κρίση μάς δοκιμάζει όλους, τον καθένα με διαφορετικό τρόπο. Ένα από τα καλύτερα αντίδοτα για όλες τις δοκιμασίες που περνάμε και θα περάσουμε είναι να δούμε τα καλά που έχουμε ως άτομα και ως χώρα και να στηρίξουμε ο ένας τον άλλον.
Παιδιά, ας μην το βάλουμε κάτω. Μιλάω από προσωπική πείρα.
Fourteen years ago today I took my last drink. I’m not sure exactly what it was because much of that night remains a blur – in and out of a blackout. I remember going to a party where there were massive martini glasses on each table filled with goldfish. I was determined to SAVE THE GOLDFISH! when the clean-up crew started flushing them down the toilet. Ah, the joys of being the last one at the party.
I have a few other snippets of drunken debauchery from that night but I clearly remember waking up and my neighbor coming over and asking if I was okay because my front door was wide open when he went out to get his paper that morning and some of my clothes — the kind of clothing that neighbors usually aren’t privy to seeing — were strewn about my front yard.
I stumbled into a 12-Step meeting later that day, sat in the back and realized I was in the right place — even though I thought it was insane that these people could be laughing at stories like mine from the night before! How dare they take this so lightly! Can’t they see how much pain I am in? What is wrong with these people?
I kept going to those meetings and I got better. My life did not get better. I still got divorced and watched both my parents die of cancer in the first few years of sobriety. But my ability to deal with life got much, much better. Diagnosing myself with alcoholism wasn’t tough. I mean, let’s face it, people who aren’t alcoholics don’t spend years fretting about whether they really are alcoholics.
They don’t put the recycle bin out in the middle of the night so the neighbors don’t see all the bottles. They don’t freak out when the wine runs out at a dinner party. They don’t have friends telling them to lay off the bottle. In fact, at the end they usually don’t have friends at all. If they have anyone left in their lives, it’s pissed off family members.
Diagnosing alcoholism is fairly easy. A lot of people hope for the day when a blood test or DNA analysis confirms their alcoholism. Give me a break. If you are in such denial that you need a blood test to confirm what everyone is telling you — that you have a “drinking problem” — there is a pretty good chance YOU ARE AN ALCOHOLIC. If you still are not convinced, try some controlled drinking: Only one beer at a barbecue or one glass of wine after work. Just one. See how long that lasts.
Once I finally accepted my alcoholism and stopped fighting it, I was able to control it. However, diagnosing and accepting my depression was much, much more difficult. Seven years into my sobriety I began to feel worn down. I was weary. I didn’t want to eat. I didn’t want to work. I didn’t want to talk to anyone. I got to a point where I didn’t want to live.
If you want to continue, click here:
http://blogs.psychcentral.com/depression/2012/08/how-my-alcoholism-revealed-my-depression/#more-3644
Πέμπτη 15 Νοεμβρίου 2012
Τετάρτη 14 Νοεμβρίου 2012
Ο Τάσος Λειβαδίτης στη Δραπετσώνα;
Τελευταία, μου έχει κολλήσει ένα τραγούδι με το Μπιθικώτση, η Δραπετσώνα. Το θυμάμαι από μικρή, κλασικό τραγούδι. Τώρα μόνο πρόσεξα τα λόγια. Μπήκα στο youtube. Ο χρήστης που το ανέβασε αναφέρει ότι η μουσική είναι του Μίκη Θεοδωράκη και οι στίχοι του Τάσου Λειβαδίτη. Για δες, έκπληξη! Η μουσική έχει κάτι το βαρύ, ο αργός ρυθμός του ζεϊμπέκικου όμως σε συμπαρασύρει σε μια βακχική μέθεξη και ψυχική ανάταση και ταιριάζει απόλυτα με το νόημα των στίχων που κορυφώνονται στο τελευταίο δίστιχο:
"Κράτα το χέρι μου και πάμε αστέρι μου
εμείς θα ζήσουμε κι ας είμαστε φτωχοί"
εμείς θα ζήσουμε κι ας είμαστε φτωχοί"
Τρομαχτικά επίκαιρο αλλά και θεραπευτικά αισιόδοξο: όταν η απελπισία πάει να βάλει πλώρη στην καρδιά, πατάω το κουμπί κι οι νότες και τα λόγια ξεχύνονται στον αέρα και ξορκίζουν τα σκοτάδια του κόσμου και της ψυχής.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Στίχοι: Τάσος Λειβαδίτης
Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης
Πρώτη εκτέλεση: Γρηγόρης Μπιθικώτσης
Άλλες ερμηνείες: Πέτρος Γαϊτάνος, Γιάννης Πάριος
Μ' αίμα χτισμένο, κάθε πέτρα και καημός
κάθε καρφί του πίκρα και λυγμός
Μα όταν γυρίζαμε το βράδυ απ' τη δουλειά
εγώ και εκείνη όνειρα, φιλιά
Το 'δερνε αγέρας κι η βροχή
μα ήταν λιμάνι κι αγκαλιά και γλυκιά απαντοχή
Αχ, το σπιτάκι μας, κι αυτό είχε ψυχή.
Πάρ' το στεφάνι μας, πάρ' το γεράνι μας
στη Δραπετσώνα πια δεν έχουμε ζωή
Κράτα το χέρι μου και πάμε αστέρι μου
εμείς θα ζήσουμε κι ας είμαστε φτωχοί
Ένα κρεβάτι και μια κούνια στη γωνιά
στην τρύπια στέγη του άστρα και πουλιά
Κάθε του πόρτα ιδρώτας κι αναστεναγμός
κάθε παράθυρό του κι ουρανός
Μα όταν ερχόταν η βραδιά
μες στο στενό σοκάκι ξεφαντώναν τα παιδιά
Αχ, το σπιτάκι μας, κι αυτό είχε καρδιά
Πάρ' το στεφάνι μας, πάρ' το γεράνι μας
στη Δραπετσώνα πια δεν έχουμε ζωή
Κράτα το χέρι μου και πάμε αστέρι μου
εμείς θα ζήσουμε κι ας είμαστε φτωχοί
Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης
Πρώτη εκτέλεση: Γρηγόρης Μπιθικώτσης
Άλλες ερμηνείες: Πέτρος Γαϊτάνος, Γιάννης Πάριος
Μ' αίμα χτισμένο, κάθε πέτρα και καημός
κάθε καρφί του πίκρα και λυγμός
Μα όταν γυρίζαμε το βράδυ απ' τη δουλειά
εγώ και εκείνη όνειρα, φιλιά
Το 'δερνε αγέρας κι η βροχή
μα ήταν λιμάνι κι αγκαλιά και γλυκιά απαντοχή
Αχ, το σπιτάκι μας, κι αυτό είχε ψυχή.
Πάρ' το στεφάνι μας, πάρ' το γεράνι μας
στη Δραπετσώνα πια δεν έχουμε ζωή
Κράτα το χέρι μου και πάμε αστέρι μου
εμείς θα ζήσουμε κι ας είμαστε φτωχοί
Ένα κρεβάτι και μια κούνια στη γωνιά
στην τρύπια στέγη του άστρα και πουλιά
Κάθε του πόρτα ιδρώτας κι αναστεναγμός
κάθε παράθυρό του κι ουρανός
Μα όταν ερχόταν η βραδιά
μες στο στενό σοκάκι ξεφαντώναν τα παιδιά
Αχ, το σπιτάκι μας, κι αυτό είχε καρδιά
Πάρ' το στεφάνι μας, πάρ' το γεράνι μας
στη Δραπετσώνα πια δεν έχουμε ζωή
Κράτα το χέρι μου και πάμε αστέρι μου
εμείς θα ζήσουμε κι ας είμαστε φτωχοί
Δευτέρα 5 Νοεμβρίου 2012
Σάββατο 6 Οκτωβρίου 2012
Κυριακή 30 Σεπτεμβρίου 2012
Δύο Ποιήματα: Νίκος Λυγερός, Τάσος Λειβαδίτης
Μετά το θάνατο του παιδιού
Μετά το θάνατο του παιδιού
που ζούσε νεκρό τα βράδια
είδαμε όταν έπεσε
το εγκλωβισμένο πνεύμα
που απελευθερώθηκε
από τα δεσμά της κοινωνίας
για ν’ ανακαλύψει
αόρατες δομές
Μετά το θάνατο του παιδιού
που ζούσε νεκρό τα βράδια
είδαμε όταν έπεσε
το εγκλωβισμένο πνεύμα
που απελευθερώθηκε
από τα δεσμά της κοινωνίας
για ν’ ανακαλύψει
αόρατες δομές
στα μαθηματικά
του εγκεφάλου
που δεν έσπασαν
με τις μάχες
και τους εφιάλτες,
έτσι γεννήθηκε
ο επόμενος άνθρωπος
για ν’ αγγίξει επιτέλους
την Ανθρωπότητά μας.
του εγκεφάλου
που δεν έσπασαν
με τις μάχες
και τους εφιάλτες,
έτσι γεννήθηκε
ο επόμενος άνθρωπος
για ν’ αγγίξει επιτέλους
την Ανθρωπότητά μας.
Νίκος Λυγερός
- . -
Χρονοδιάγραμμα
Συχνά, θυμάμαι, οι μεγάλοι, όταν ήμουν παιδί, μιλούσαν για
το μέλλον μου. Αυτό γινόταν συνήθως στο τραπέζι. Αλλά εγώ
ούτε τους πρόσεχα, ακούγοντας ένα πουλί έξω στο δέντρο.
Ίσως γι΄ αυτό το μέλλον μου άργησε τόσο πολύ: ήταν τόσο
αναρίθμητα τα πουλιά και τα δέντρα.
το μέλλον μου. Αυτό γινόταν συνήθως στο τραπέζι. Αλλά εγώ
ούτε τους πρόσεχα, ακούγοντας ένα πουλί έξω στο δέντρο.
Ίσως γι΄ αυτό το μέλλον μου άργησε τόσο πολύ: ήταν τόσο
αναρίθμητα τα πουλιά και τα δέντρα.
Τάσος Λειβαδίτης
- . -
photo:orgismenoi.blog |
Τετάρτη 26 Σεπτεμβρίου 2012
H Μαργαρίτα περνάει στην αντεπίθεση: αντιμετωπίζοντας την ανεργία, την κατάθλιψη και τη μιζέρια!
H κρίση γίνεται πηγή έμπνευσης και δημιουργικότητας. Αντί για αυτοκτονία, παραίτηση ή παθητικότητα υπάρχει κι άλλος δρόμος. Την έξοδο μας την δείχνουν οι νέοι. Η Μαργαρίτηα Γουργουρίνη μοιράζεται τις δικές της εμπειρίες και τον δικό της αγώνα για μια αξιοπρεπή ζωή ακόμα και κάτω από τις σκληρές συνθήκες που δοκιμάζεται σήμερα η Ελλάς αλλά κι όλος ο κόσμος.
(Μιλάει ένα κορίτσι 33 χρονών, μετά από 2 απολύσεις, μια παραίτηση, κάποια θαύματα, άπειρα βιογραφικά, πολλά interview και ένα μίνι start - up)
Υποθέτω - τι υποθέτω, σίγουρη είμαι - πως αν κάνεις μια
ειλικρινή έρευνα στο διαδίκτυο θα βρεις πάμπολλα κείμενα απείρως
αξιολογότερα από αυτό διαβάζεις αυτή τη στιγμή. Είναι εισαγωγή ενοχική
το γνωρίζω αυτό, αλλά ακουμπά στο γεγονός πως πάντα μα πάντα
απεχθανόμουν τα αποφθέγματα και τις διδαχές. Νομίζω πως μπορούν να τα
κάνουν μονάχα οι πολύ σπουδαίοι, ή ο Ουμπέρτο Έκο.
Με την επίφαση λοιπόν αυτή - πως και καλά γλίτωσα την αυταρέσκεια - θα μοιραστώ την εμπειρία μου και θα σου πω τι έμαθα αυτά τα 2,5 χρόνια κρίσης και ενίοτε ανεργίας. Σκέφτομαι πως ίσως σε βοηθήσουν,
1. Είμαστε όλες οι επανειλημμένες, παταγώδεις, ίσως και λίγο ντροπιαστικές αποτυχίες μας. Σε καμία απο αυτές δεν έχουμε ξυπνήσει την επόμενη μέρα οι ίδιοι. Γίναμε άλλοι, γίναμε λίγοι, χωθήκαμε την ματαιότητα. Είσαι εκείνος που σηκώθηκε πάλι πάνω. Ή εκείνος που έβαλε την ταφόπλακα. Εσύ αποφασίζεις.
2. Ο μόνος τρόπος για να νικήσεις την ανεργία, είναι να εργάζεσαι συνέχεια. Σήκω το πρωί και κάνε οτιδήποτε. Βοήθα την μάνα σου να μαγειρέψει, φτιάξε τον κήπο, βοήθησε ένα φίλο που προσπαθεί, κάνε τα ψώνια στη γιαγιά, κάνε συνολάκια στο διαδίκτυο, φτιάξε κουλουράκια, επαναλαμβάνω, ΟΤΙΔΗΠΟΤΕ. Βοήθησε τον εαυτό σου να βρει σκοπό, να νιώσει υπερήφανος. Ακόμα και αν δεν ξέρεις πως θα πληρώσεις το ενοίκιο τον επόμενο μήνα. Μην ηττηθείς, κανείς δεν αγοράζει τον νικημένο. Στο λέω τόσο σκληρά.
3. Το μεγαλύτερο καρκίνωμα της Ελληνικής κοινωνίας, είναι μια τεράστια διπολική μάνα, που σε βυζαίνει μέχρι την βαθιά ενηλικίωση και μετά σε βαράει αηδιασμένη που δεν είσαι κουλ ανεξάρτητο Δανεζάκι.
4. Δεν είσαι μοναδικός, απίθανος, ανεπανάληπτος. Θα στο πω καλύτερα - είμαστε ένα κακκαδάκι στο τεράστιο πρόσωπο του σύμπαντος. Όμως είσαι τώρα, είσαι εδώ, νέος, κρίση - ξεκρίση. Αποφάσισε τι θα κάνεις με το κακκαδάκι σου.
5. Επειδή δεν είσαι μοναδικός, απίθανος, ανεπανάληπτος, κανείς δεν σου χρωστάει τίποτα. Κανένας αφεντικός, γκόμενος, μάνα, πατέρας, ξαδέλφι, φίλος. Σταμάτα να απαιτείς πράγματα γιατί έτσι. Σκέψου τι δίνεις, και αν το δίνεις φτηνά, μάλλον δεν είναι τόσο καλό. Αν όχι, πάλι δεν φταίει κανένας άλλος εκτός από εσένα.
6. Μεγαλώσαμε σε μια κουλτούρα που μας μπαμπάκιασε το μυαλό με αστείρευτες ιστορίες αγάπης όπου τελείωναν όταν το ζευγάρι έσμιγε τελικά, σε πλήρη συντονία. Κανείς δεν ασχολήθηκε με το μετά. Μάθαμε να κυνηγάμε λυσσαλέα το σμίξιμο της τέλειας συντονίας και είμαστε εντελώς ανέντοιμοι για την σκληρή δουλειά του μετέπειτα ασυντόνιστου. Η σκληρή δουλειά της αγάπης είναι η μόνη που σε βγάζει από το βούρκο. Είναι αυτή που σε φωτίζει μυστικά, σε στιγμές, εκεί που δεν το περιμένεις :)
7. Οι φίλοι, είναι η μεγαλύτερη σου περιουσία, το στίγμα των στιγμών. Κάνε φίλους που είναι καλύτεροι από σένα σε κάτι, που κοιτάζουν διαφορετικά, αλλά που γελάτε στα ίδια αστεία. Να τους δίνεις, να μην το σκέφτεσαι, να τους φροντίζεις, πολλές φορές και μυστικά για να μην το καταλαβαίνουν.
8. Μην κάνεις πράγματα για τσάμπα ή για πολύ μα πολύ λίγα λεφτά που απαιτούν τις ιδέες σου, την μόρφωση σου την πνευματικότητα σου και δεν σε εμπνέουν καν. Είναι άτιμες και ανθρωπορουφήχτρες. Είναι πιο τίμια η όποια χειρωνακτική δουλειά που σου δίνει σχεδόν τα ίδια λεφτά ( όχι βέβαια τίτλο) η οποία σου αφήνει το μυαλό να το χειριστείς για πάρτη σου, για να κάνει τα δικά του.
9. Δεν υπάρχει τίποτα που δεν μπορείς να καταφέρεις. Αλήθεια. Η ζωή σε ξεπερνάει κάθε μέρα και στο αποδεικνύει περιπαιχτικά, συντονίσου στο λίκνισμα της και θα δεις πόσο δίκιο έχω.
10. Ο χρόνος είναι μια εφεύρεση εξαιρετικά αστεία. Στην ουσία δεν υπάρχει. Μην τον φοβάσαι, βούτα και κολύμπα.
11. Είσαι πολύ όμορφος. Κανένας άσχημος δεν θα διάβαζε το κείμενο αυτό.
Καλή τύχη
Η Μαργαρίτα Γουργουρίνη παραμένει χαριτωμένα άνεργη, εξαιρετικά ενεργή και πολύ υπερήφανη για το project της, wearthistoday.com.
Με την επίφαση λοιπόν αυτή - πως και καλά γλίτωσα την αυταρέσκεια - θα μοιραστώ την εμπειρία μου και θα σου πω τι έμαθα αυτά τα 2,5 χρόνια κρίσης και ενίοτε ανεργίας. Σκέφτομαι πως ίσως σε βοηθήσουν,
1. Είμαστε όλες οι επανειλημμένες, παταγώδεις, ίσως και λίγο ντροπιαστικές αποτυχίες μας. Σε καμία απο αυτές δεν έχουμε ξυπνήσει την επόμενη μέρα οι ίδιοι. Γίναμε άλλοι, γίναμε λίγοι, χωθήκαμε την ματαιότητα. Είσαι εκείνος που σηκώθηκε πάλι πάνω. Ή εκείνος που έβαλε την ταφόπλακα. Εσύ αποφασίζεις.
2. Ο μόνος τρόπος για να νικήσεις την ανεργία, είναι να εργάζεσαι συνέχεια. Σήκω το πρωί και κάνε οτιδήποτε. Βοήθα την μάνα σου να μαγειρέψει, φτιάξε τον κήπο, βοήθησε ένα φίλο που προσπαθεί, κάνε τα ψώνια στη γιαγιά, κάνε συνολάκια στο διαδίκτυο, φτιάξε κουλουράκια, επαναλαμβάνω, ΟΤΙΔΗΠΟΤΕ. Βοήθησε τον εαυτό σου να βρει σκοπό, να νιώσει υπερήφανος. Ακόμα και αν δεν ξέρεις πως θα πληρώσεις το ενοίκιο τον επόμενο μήνα. Μην ηττηθείς, κανείς δεν αγοράζει τον νικημένο. Στο λέω τόσο σκληρά.
3. Το μεγαλύτερο καρκίνωμα της Ελληνικής κοινωνίας, είναι μια τεράστια διπολική μάνα, που σε βυζαίνει μέχρι την βαθιά ενηλικίωση και μετά σε βαράει αηδιασμένη που δεν είσαι κουλ ανεξάρτητο Δανεζάκι.
4. Δεν είσαι μοναδικός, απίθανος, ανεπανάληπτος. Θα στο πω καλύτερα - είμαστε ένα κακκαδάκι στο τεράστιο πρόσωπο του σύμπαντος. Όμως είσαι τώρα, είσαι εδώ, νέος, κρίση - ξεκρίση. Αποφάσισε τι θα κάνεις με το κακκαδάκι σου.
5. Επειδή δεν είσαι μοναδικός, απίθανος, ανεπανάληπτος, κανείς δεν σου χρωστάει τίποτα. Κανένας αφεντικός, γκόμενος, μάνα, πατέρας, ξαδέλφι, φίλος. Σταμάτα να απαιτείς πράγματα γιατί έτσι. Σκέψου τι δίνεις, και αν το δίνεις φτηνά, μάλλον δεν είναι τόσο καλό. Αν όχι, πάλι δεν φταίει κανένας άλλος εκτός από εσένα.
6. Μεγαλώσαμε σε μια κουλτούρα που μας μπαμπάκιασε το μυαλό με αστείρευτες ιστορίες αγάπης όπου τελείωναν όταν το ζευγάρι έσμιγε τελικά, σε πλήρη συντονία. Κανείς δεν ασχολήθηκε με το μετά. Μάθαμε να κυνηγάμε λυσσαλέα το σμίξιμο της τέλειας συντονίας και είμαστε εντελώς ανέντοιμοι για την σκληρή δουλειά του μετέπειτα ασυντόνιστου. Η σκληρή δουλειά της αγάπης είναι η μόνη που σε βγάζει από το βούρκο. Είναι αυτή που σε φωτίζει μυστικά, σε στιγμές, εκεί που δεν το περιμένεις :)
7. Οι φίλοι, είναι η μεγαλύτερη σου περιουσία, το στίγμα των στιγμών. Κάνε φίλους που είναι καλύτεροι από σένα σε κάτι, που κοιτάζουν διαφορετικά, αλλά που γελάτε στα ίδια αστεία. Να τους δίνεις, να μην το σκέφτεσαι, να τους φροντίζεις, πολλές φορές και μυστικά για να μην το καταλαβαίνουν.
8. Μην κάνεις πράγματα για τσάμπα ή για πολύ μα πολύ λίγα λεφτά που απαιτούν τις ιδέες σου, την μόρφωση σου την πνευματικότητα σου και δεν σε εμπνέουν καν. Είναι άτιμες και ανθρωπορουφήχτρες. Είναι πιο τίμια η όποια χειρωνακτική δουλειά που σου δίνει σχεδόν τα ίδια λεφτά ( όχι βέβαια τίτλο) η οποία σου αφήνει το μυαλό να το χειριστείς για πάρτη σου, για να κάνει τα δικά του.
9. Δεν υπάρχει τίποτα που δεν μπορείς να καταφέρεις. Αλήθεια. Η ζωή σε ξεπερνάει κάθε μέρα και στο αποδεικνύει περιπαιχτικά, συντονίσου στο λίκνισμα της και θα δεις πόσο δίκιο έχω.
10. Ο χρόνος είναι μια εφεύρεση εξαιρετικά αστεία. Στην ουσία δεν υπάρχει. Μην τον φοβάσαι, βούτα και κολύμπα.
11. Είσαι πολύ όμορφος. Κανένας άσχημος δεν θα διάβαζε το κείμενο αυτό.
Καλή τύχη
Η Μαργαρίτα Γουργουρίνη παραμένει χαριτωμένα άνεργη, εξαιρετικά ενεργή και πολύ υπερήφανη για το project της, wearthistoday.com.
πηγή: news247.gr
Παρασκευή 21 Σεπτεμβρίου 2012
Αφιέρωμα στην Κατερίνα Γώγου
"Είμα ελεύθερη ελεύθερη ελεύθερη ελεύθερη
κι όταν έρθει καιρός
που θα κρέμεται στο τσιγγέλι
το πετσί μου σαν τομάρι
απ' τους κρατικούς εκδορείς και τη λογοκρισία
η φαντασία μου θα τρέχει... τρέχει... τρέχει
είμαι φευγάτη από τώρα τρέχει.... γειααααα"
Κατερίνα Γώγου
κι όταν έρθει καιρός
που θα κρέμεται στο τσιγγέλι
το πετσί μου σαν τομάρι
απ' τους κρατικούς εκδορείς και τη λογοκρισία
η φαντασία μου θα τρέχει... τρέχει... τρέχει
είμαι φευγάτη από τώρα τρέχει.... γειααααα"
Κατερίνα Γώγου
Δευτέρα 17 Σεπτεμβρίου 2012
3 Χ 111 Τρίστιχα του Γιάννη Ρίτσου
Σειρά Πρώτη.
108. Στο διάφανο φτερό ενός εντόμου
μελέτησα τη γεωγραφία
της τέχνης.
Σειρά Δεύτερη.
43. Οι ποιητές, μετά το ποίημα,
(όπως, μετά την πυρκαγιά, οι πυροσβέστες)
βγάζουν τα κράνη τους.
Σειρά Τρίτη.
89. Άδειο το σπίτι. Τα παράθυρα κλειστά.
Γυμνή, παλλόμενη, απλωμένη στο κρεβάτι
η απουσία του σώματός σου.
Κολάζ του Οδ.Ελύτη |
Κυριακή 16 Σεπτεμβρίου 2012
Mαθήτρια αφήνει άφωνο το κοινό Ελληνο-Γερμανικού συνεδρίου
Στην Παραμυθιά Θεσπρωτίας
πραγματοποιήθηκε το Σαββατοκύριακο Ελληνο-Γερμανικό συνέδριο με τίτλο
«Μνήμη πολιτισμού και συνεργασία Νεολαίας».
Κατά την διάρκεια της πρώτης μέρας, η Χριστίνα Λιόλιου,
μαθήτρια από λύκειο της Παραμυθιάς, άφησε άφωνο το κοινό του συνεδρίου
με μια εντυπωσιακή ομιλία, η οποία ανάγκασε ακόμα και τους Γερμανούς σύνεδρους να την χειροκροτήσουν.Η ελληνογερμανική συνάντηση στην Παραμυθιά ασχολήθηκε με τη μνήμη πολιτισμού και τη συνεργασία νεολαίας. Το συνέδριο οργανώθηκε από τον δήμο Σουλίου σε συνεργασία με το Ίδρυμα Friedrich-Ebert, το γραφείο της ελληνογερμανικής συνεργασίας ( DGV στην Θεσσαλονίκη) , και το γερμανικό Γενικό Προξενείο στη Θεσσαλονίκη.
Ασχολήθηκε διεξοδικά με την ιστορική κληρονομιά και τον φυσικό πλούτο της περιοχής.
Για να δείτο το βίντεο, κάντε κλικ στο σύνδεσμο που ακολουθεί:
Video clip/πηγή newsbomb.gr
Σάββατο 15 Σεπτεμβρίου 2012
Πέμπτη 13 Σεπτεμβρίου 2012
Εφτά Χαϊκού για τον Τζων Κέητζ του Γιώργου Μίχου
Ίχνη στην άμμο.
κάποιος που θα έφυγε
προς τον άνεμο
*
τρίλια στο σύρμα
ξαφνικό φτερούγισμα.
αγαπημένη;
*
άρχισε η ψύχρα.
όλα ψάχνουν για φωλιές...
έγω τίποτα
*
τι πριόνιζες.
το χρόνο που σε πήρε
νεκρό τζιτζίκι;
*
υγρό το ρόδο
κάηκε αφήνοντας
γεύση από φιλί
*
που'σαι φεγγάρι;
τόσο μόνος στο ποίημα
με ποιόν θα μιλώ
*
μην τ΄αγγίξεις, μη!
θα σου πέσει εν' άστρο
μέσα στο νερό
κάποιος που θα έφυγε
προς τον άνεμο
*
τρίλια στο σύρμα
ξαφνικό φτερούγισμα.
αγαπημένη;
*
άρχισε η ψύχρα.
όλα ψάχνουν για φωλιές...
έγω τίποτα
*
τι πριόνιζες.
το χρόνο που σε πήρε
νεκρό τζιτζίκι;
*
υγρό το ρόδο
κάηκε αφήνοντας
γεύση από φιλί
*
που'σαι φεγγάρι;
τόσο μόνος στο ποίημα
με ποιόν θα μιλώ
*
μην τ΄αγγίξεις, μη!
θα σου πέσει εν' άστρο
μέσα στο νερό
πηγή: Γιώργος Μίχος
Τρίτη 11 Σεπτεμβρίου 2012
Καραθεοδωρής, Ο γίγαντας των Μαθηματικών
Κωνσταντίνος Καραθεοδωρή: Ο Μεγάλος Έλληνας Μαθηματικός, Ο Δάσκαλος του Άλμπερτ Αϊνστάιν.
Αφιέρωμα της εκπομπής «ΟΙ ΠΥΛΕΣ ΤΟΥ ΑΝΕΞΗΓΗΤΟΥ» με τον Κώστα Χαρδαβέλλα στο ALTER στις 06/06/2010.
Συμμετέχουν:
Ε. Στυλιανίδης Βουλευτής Ροδόπης ΝΔ
Σ. Λιπορδέζης Μαθηματικός, Πρόεδρος «Μουσείου Καραθεοδωρή»
Ν. Λυγερός Μαθηματικός, Διευθυντής «Μουσείου Κραθεοδωρή»
«Στην τελευταία αποχαιρετιστήριά του συνέντευξή ο Αϊνστάιν είπε προς τους δημοσιογράφους "Δε μου κάνατε τη σημαντικότερη ερώτηση: Ποιος υπήρξε ο δάσκαλός μου όλα αυτά τα χρόνια. Δάσκαλός μου υπήρξε ο Έλληνας διάσημος μαθηματικός Κωνσταντίνος Καραθεοδωρή"».
πηγή: stylianidis
Warriors of the heart
by Steven Pressfield
The hardest thing in the world is to be ourselves.Who we are?Our family tells us, society tells us, laws and customs tell us. But what do we say? How do we get to that place of self-knowledge and conviction where we are able to state without doubt, fear or anger, "This is who I am, this is what I believe, this is how I intent to live my life"?
How do we find our true calling, our soul companions, our destiny?
In this task, our mightiest ally is the Warrior Ethos.
Directed inward, the Warrior Ethos grounds us, fortifies us and focuses our resolve.
As soldiers, we have been taught discipline. Now we teach ourselves self-discipline.
As fighting men and women, we have been motivated, commanded and validated by others. Now we school ourselves in self-motivation, self-command, self-validation.
The Warrior Archetype is not the be-all and end-all of life. It is only one identity, one stage on the path to maturity. But it is the greatest stage - and the most powerful. It is the foundation upon which all succeeding stages are laid.
Let us be, then, warriors of the heart, and enlist in our inner cause the virtues we have acquired through blood and sweat in the sphere of conflict - courage, patience, selfessness, loyalty, self-command, respect for elders, love of our comrades (and of the enemy), preserverance, cheerfulness in adversity and a sense of humor, however terse or dark.
Source: Steven Pressfield, Warrior Ethos
Τετάρτη 29 Αυγούστου 2012
Νίκος Δήμου: Σκεφτόμαστε με το θυμικό , Nikos Dimou, we don't only think with our heads and our reason, but also with our emotions.
Συνέντευξη του γνωστού συγγραφέα στο περιοδικό «Der Spiegel». [English text follows]
ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ: 03/06/2012, 20:27
Ερώτηση: Κύριε Δήμου, έχετε ασχοληθεί με την ψυχή των Ελλήνων όσο κανείς άλλος. Ξέρετε την ανατομία της. Σε τι κατάσταση βρίσκεται η ελληνική ψυχή σήμερα;
Απάντηση: Το κυρίαρχο αίσθημα είναι η ανασφάλεια. Οι Έλληνες δεν αισθάνονται πλέον σιγουριά, κι αυτό οφείλεται εν μέρει στην ιστορία τους. Έχουν υποφέρει πολύ. Αλλά η ανασφάλεια οδηγεί και στην επιθετικότητα. Σ’ εμάς τους Έλληνες αρέσουν οι θεωρίες συνωμοσίας: Εξηγούν και στηρίζουν κατά κάποιον τρόπο την ανασφάλειά μας. Για το λόγο αυτό δεν σκεφτόμαστε μόνο με το μυαλό και με τη λογική, αλλά και με το θυμικό. Θα πρέπει πάντοτε να έχετε κατά νου ότι οι Έλληνες από την αρχαιότητα χαρακτηρίζονταν «παιδιά» από τους αιγύπτιους σοφούς. Αλλά αυτή η ανωριμότητα ενέχει και ένα είδος ομορφιάς.
Ερώτηση: Και πιστεύετε πράγματι ότι η ελληνική ιστορία καθορίζει μέχρι σήμερα τη συμπεριφορά των συμπατριωτών σας, ειδικά τώρα εν μέσω κρίσης;
Απάντηση: Ναι, ασφαλώς, οι Νεοέλληνες θα υποφέρουν πάντοτε υπό το βάρος όσων δημιούργησαν οι αρχαίοι Έλληνες, επειδή δεν μπορούν ούτε να τα ξεχάσουν ούτε να τα ξεπεράσουν. Η θέση μου είναι ότι ο Έλληνας έζησε ένα πολιτισμικό σοκ λόγω του ότι τον 19ο αιώνα μέσα σε λίγα χρόνια ‘εκτοξεύτηκε’ από τη φεουδαρχική κατάσταση στη νεωτερικότητα. Κάπου μεταξύ Ανατολής και Δύσης, αρχαίας δόξας και σημερινής φτώχιας, μεταξύ Ορθοδοξίας και Διαφωτισμού, έχει πρόβλημα ταυτότητας. Είναι αυτό που μέχρι σήμερα του προκαλεί ανασφάλεια και ανησυχία. Αισθάνεται συνεχώς ότι απειλείται.
Ερώτηση: Αυτό σημαίνει ότι οι Έλληνες ποτέ δεν έφτασαν σωστά στην Ευρώπη;
Απάντηση: Για πολύ καιρό δεν ήταν ελεύθεροι, αποτελούσαν μέρος μιας πολυεθνικής αυτοκρατορίας στην οποία υπήρχαν διαφορετικές γλώσσες. Έπειτα έζησαν για 500 χρόνια υπό τον τουρκικό ζυγό. Και έπειτα έπρεπε με μιας να γίνουν Ευρωπαίοι. Όλοι οι θεσμοί εισήχθησαν απέξω. Και γι’ αυτό ο Έλληνας μέχρι σήμερα δεν έχει καλή σχέση με το κράτος του.
Ερώτηση: Γιατί είναι όλα αυτά τόσο σημαντικά;
Απάντηση: Είναι σημαντικά, αν θέλει κανείς να συνεργαστεί με τους Έλληνες ή να μεταρρυθμίσει τη χώρα τους. Τότε θα πρέπει να γνωρίζει ποιοι βαθιά ριζωμένοι φόβοι βασανίζουν την ελληνική ψυχή. Και πιστεύω ότι αυτοί έρχονται πάντοτε στο προσκήνιο, όταν υπάρχει μια κατάσταση κρίσης όπως η σημερινή. Τότε οι παραδοσιακά φιλόξενοι Έλληνες βλέπουν ξαφνικά τους άλλους σαν εχθρούς, που θέλουν να κλέψουν την ψυχή τους.
Ερώτηση: Πιστεύετε ότι αυτό το μίγμα ανασφάλειας και επιθετικότητας οδήγησε στο εκλογικό αποτέλεσμα της 6ης Μαΐου;
Απάντηση: Ναι, σίγουρα. Αλλά σχετίζεται και με το ότι οι Έλληνες με την πολιτική δίνουν διέξοδο στα αισθήματά τους. Πάρτε για παράδειγμα τον επικεφαλής του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξη Τσίπρα. Είναι νέος, όμορφος, αισιόδοξος. Πιστεύει κανείς ότι με αυτόν τίποτα κακό δεν μπορεί να συμβεί, επειδή είναι τόσο πειστικός. Όλοι όμως γνωρίζουν ότι και ο Τσίπρας δεν μπορεί να κάνει θαύματα. Παρ’ όλα αυτά τον ψήφισαν για συναισθηματικούς λόγους. Ελπίζω οι εκλογές της 17ης Ιουνίου να έχουν ορθολογικότερη έκβαση.
Ερώτηση: Προς το παρόν όμως δεν διαφαίνεται κάτι τέτοιο
Απάντηση: Στις εκλογές του Μαΐου το 35% των Ελλήνων απείχε, ενώ το 19% των ψήφων πήγε σε μικρότερα κόμματα, τα οποία δεν κατάφεραν να μπουν στη Βουλή. Όλα αυτά μαζί κάνουν περίπου ένα απροσδιόριστο 54%. Και στοιχηματίζω ότι πολλοί άνθρωποι τώρα είναι πιο ψύχραιμοι. Ο Τσίπρας θα λάβει μεν περισσότερες ψήφους, αλλά όχι αρκετές για να σχηματίσει κυβέρνηση. Και τότε θα μπορούσε να προκύψει ένας κυβερνητικός συνασπισμός των κομμάτων υπέρ του Ευρώ: της Νέας Δημοκρατίας, του ΠΑΣΟΚ και μικρότερων κομμάτων.
Ερώτηση: Έχουν συνειδητοποιήσει οι Έλληνες ότι αυτές οι εκλογές θα είναι και ψηφοφορία υπέρ ή κατά του ευρώ;
Απάντηση: Αν δεν εφαρμόσουμε το πρόγραμμα περικοπών, τότε θα χάσουμε και το νόμισμα. Το ένα δεν γίνεται χωρίς το άλλο. Ελπίζω ότι αυτό θα βάλει πολλούς σε σκέψεις. Αυτές οι εκλογές δεν είναι μόνο μεταξύ Δεξιών και Αριστερών, αλλά και μεταξύ Ευρώ και Δραχμής. Αν αυτό το μεταδώσουν τα κόμματα έτσι ώστε να το καταλάβει ο κόσμος, τότε ήδη θα είχαμε το αποτέλεσμα: 78 με 81% όλων των Ελλήνων τάσσονται υπέρ της διατήρησης του ευρώ. Αλλά δυστυχώς από τα ελληνικά δεν προέρχεται μόνο η λέξη δημοκρατία, αλλά και η λέξη χάος.
Ερώτηση: Και η λέξη δίλλημα…
Απάντηση: Ναι, όλα αυτά είναι πολύ χαρακτηριστικά για τη νοοτροπία των Ελλήνων. Και θα χρειαστούν γενιές για να αλλάξουν. Ελπίζω ότι παρόλα αυτά θα επιβιώσουμε αυτής της κρίσης με τη βοήθεια της Ευρώπης. Αλλά υπάρχει φυσικά και το άλλο σενάριο, το οποίο λέει ότι όλα θα καταρρεύσουν και θα αρχίσουμε ξανά από την αρχή.
Ερώτηση: Σας φοβίζει αυτό το σενάριο;
Απάντηση: Ναι, όταν είδα το πρωτοσέλιδο του Spiegel με τον τίτλο «Αντίο, Ακρόπολη!», είχα την αίσθηση ότι με πετάνε έξω από την Ευρώπη. Ήταν ένα σοκ, ίσως δεν είμαι ο αντιπροσωπευτικός τύπος, αλλά ένιωθα ανέκαθεν Ευρωπαίος, ένας Ευρωπαίος, ο οποίος κατάγεται από την Ελλάδα. Μετά το πρωτοσέλιδό σας αισθάνομαι ότι βρίσκομαι σε ένα πλοίο, το οποίο απομακρύνεται από την ακτή και η Ευρώπη χάνεται αργά αλλά σταθερά από τον ορίζοντα, κι ότι πηγαίνω στην εξορία.
Ερώτηση: Το θεωρήσατε θράσος του Spiegel να τυπώσει ένα τέτοιο πρωτοσέλιδο;
Απάντηση: Ήταν μια βίαιη παρέμβαση σε μία πολύ ευαίσθητη κατάσταση. Ξέρετε, η Ακρόπολη είναι το ελληνικό ιερό. Γι’ αυτό το πρωτοσέλιδό σας ήταν για μας, μιλώντας στη γλώσσα του ποδοσφαίρου, ‘φάουλ’
Ερώτηση: Πριν από 30 χρόνια είχατε πει σε μια συνέντευξή σας στο Spiegel ότι οι Έλληνες στις δυσκολότερες στιγμές της ιστορίας τους επιρρίπτουν πάντοτε την ευθύνη στους άλλους και ποτέ στους εαυτούς τους
Απάντηση: Αυτό ισχύει και σήμερα ακόμα. Αν μιλήσετε με ανθρώπους εδώ, θα σας πουν: Αυτή η Άνγκελα Μέρκελ, αυτός ο Σόιμπλε, μα γιατί μας το έκαναν αυτό; Και τότε εγώ ρωτάω με τη σειρά μου: «Τι σχέση έχει η Μέρκελ με μας; Καμία. Δημιουργήσαμε χρέη και ζητήσαμε από τους Ευρωπαίους βοήθεια. Γι’ αυτό βρίσκονται εδώ». Τότε οι συνομιλητές μου απαντούν κατά κανόνα ότι οι Ευρωπαίοι κερδίζουν πολλά από την ελληνική υπόθεση ή ότι πρόκειται για συνωμοσία των τραπεζών ή του παγκόσμιου καπιταλισμού κατά της Ελλάδας.
Ερώτηση: Αυτό θα μπορούσε, όπως γράφετε στο βιβλίο σας (Η Δυστυχία του να είσαι Έλληνας) να αντιστοιχεί σε ένα άλλο ελληνικό χαρακτηριστικό, εκείνο της υπερβολής
Απάντηση: Ακριβώς, μας αρέσει να ζούμε πέραν των δυνατοτήτων μας. Αν διαβάσετε τον «Αλέξη Ζορμπά», θα δείτε αυτή την όρεξη για ζωή: Θέλουμε να τα έχουμε όλα, να τα απολαμβάνουμε όλα. Το χαρακτηριστικό της υπερβολής συνδέεται στενά με εκείνο της απώθησης. Η Ελλάδα δεν είναι μόνο η πατρίδα της δημοκρατίας, αλλά και της τραγωδίας. Και ο τραγικός ήρωας είναι ο άνθρωπος ο οποίος υπερβάλλει και παραβιάζει την παγκόσμια τάξη.
Ερώτηση: Θα μπορέσουν ποτέ οι Γερμανοί και οι Έλληνες να καταλάβουν ο ένας τον άλλο, όταν είναι τόσο διαφορετικοί;
Απάντηση: Μπορούν, αν αλληλοσυμπληρωθούν. Ο Έλληνας χρειάζεται τον Γερμανό, επειδή μπορεί να κάνει πράγματα που εκείνος δεν μπορεί, και ο Γερμανός χρειάζεται τον Έλληνα, επειδή έχει αυτή την όρεξη για ζωή, που κάνει τον Γερμανό ευτυχισμένο.
Ερώτηση: Με τη σημερινή οπτική, τι έκαναν οι Γερμανοί λάθος στην προσπάθειά τους να σώσουν την Ελλάδα;
Απάντηση: Πρώτα-πρώτα: Τη μεγαλύτερη ευθύνη τη φέρουν οι έλληνες πολιτικοί. Εκείνοι προκάλεσαν αυτή την κρίση και δεν αντέδρασαν αρκετά γρήγορα σ’ αυτήν. Εκτός αυτού δεν εξήγησαν στους ανθρώπους πόσο σοβαρή ήταν η κατάσταση, αλλά για μια ακόμα φορά έριξαν την ευθύνη σε άλλους, ενώ ισχυρίζονταν: «Ναι, αυτά τα μέτρα είναι βάρβαρα, αλλά μας επιβλήθηκαν από το ΔΝΤ, την ΕΕ και την ΕΚΤ, από την Τρόικα». Στους ευρωπαίους εκπροσώπους νωρίτερα είχαν πει: «Χρειαζόμαστε αυτά τα μέτρα, παρακαλώ δώστε μας τα χρήματα». Επρόκειτο για μια πολιτική διγλωσσίας. Πιστεύω ότι οι Έλληνες είναι προπάντων θύματα της πολιτικής τους ελίτ.
Ερώτηση: Παρ’ όλα αυτά οι Γερμανοί, οι Ευρωπαίοι, θα μπορούσαν να έχουν κάνει το ένα ή το άλλο καλύτερα.
Απάντηση: Πιστεύω ότι ελήφθησαν λάθος μέτρα. Υπερβολικά πολλά προγράμματα λιτότητας, γι’ αυτό και ο κίνδυνος ύφεσης. Αλλά υπάρχει και ένα επικοινωνιακό πρόβλημα. Η Τρόικα ποτέ δεν εξήγησε πραγματικά στους Έλληνες τις ιδέες και τις λύσεις της. Δεν είχε έναν εκπρόσωπο, ο οποίος να προσπαθήσει να συζητήσει πραγματικά με τους Έλληνες, όχι ως εκπρόσωπος μιας ‘κομανταντούρ’ του τέταρτου Ράιχ, αλλά ως μέρος μιας ομάδας ανθρώπων, η οποία θέλει να βοηθήσει τη χώρα. Αντίθετα, οι τροϊκανοί συμπεριφέρθηκαν ως αυταρχικοί γραφειοκράτες, που έρχονται κάθε τρεις μήνες, μοιράζουν εντολές, αλλά ξαναφεύγουν και δεν μένουν εδώ.
Ερώτηση: Αλλά οι Έλληνες παραπονιούνται ήδη τώρα για υπερβολικό έξωθεν ετεροκαθορισμό.
Απάντηση: Είμαι πεπεισμένος ότι έπρεπε κανείς να έχει εξηγήσει καλύτερα τη διαδικασία. Καταλαβαίνω γιατί πολλοί Έλληνες σχημάτισαν την εντύπωση ότι ζουν υπό γερμανική ή ευρωπαϊκή κατοχή, έστω και αν εγώ δεν τη συμμερίζομαι. Με την εμφάνιση της Τρόικας και τον τρόπο με τον οποίο εκείνη χρησιμοποιήθηκε σαν εργαλείο από τους έλληνες πολιτικούς χάθηκε μια μεγάλη ευκαιρία. Αν θέλει κανείς να συνηθίσει τους Έλληνες σε μια άλλη νοοτροπία, θα πρέπει να είναι πολύ προσεκτικός στο πώς θα το κάνει αυτό, διαφορετικά θα οδηγηθεί γρήγορα στο αντίθετο αποτέλεσμα.
Ερώτηση: Σ’ αυτά προστέθηκαν και υποδείξεις από το Βερολίνο.
Απάντηση: Ναι. Ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε δήλωνε κάθε τρεις και λίγο σε δασκαλίστικο ύφος: Οι Έλληνες είναι κακά παιδιά. Η Μέρκελ ήταν κάπως πιο ανθρώπινη, αλλά παρ’ όλα αυτά προτεσταντικά αυστηρή, δούλεψε με την έννοια της ενοχής. Θα μπορούσε να έχει γίνει αντιληπτό ότι έτσι δεν πετυχαίνεις το αποτέλεσμα που επιδιώκεις, ότι αυτός ο τρόπος δράσης ήταν απλούστατα λάθος.
Ερώτηση: Τι προβλέπετε για τις ερχόμενες βουλευτικές εκλογές;
Απάντηση: Δεν αποτολμώ καμία πρόβλεψη, η πράγμα που είναι ήδη μια πρόβλεψη. Αλλά ελπίζω ότι θα βρούμε μια διέξοδο. Αν η Ελλάδα εγκαταλείψει την Ευρωζώνη, θα ήταν σοβαρό πλήγμα. Όχι μόνο για την Ελλάδα. Στο τέλος, μια Ευρώπη χωρίς την Ελλάδα θα ήταν μια Ευρώπη κουτσή, καθώς ένα κομμάτι θα έλειπε. Γι’ αυτό προσπαθώ συνεχώς να εξηγήσω στους συμπατριώτες μου γιατί δεν μπορεί να είναι προς το συμφέρον τους το να χάσουμε το ευρώ. Σαν ψυχαναλυτής συμβουλεύω τον έλληνα ασθενή να δει αυτή τη φορά τα πράγματα πολύ ορθολογικά.
Ερώτηση: Πόσο θα διαρκέσει η θεραπεία σας;
Απάντηση: Αυτό εξαρτάται από τον ασθενή. Αν αντιδράσει πολύ ελληνικά, τότε δεν θα έλθει καν στη δεύτερη θεραπευτική συνεδρία.
Απάντηση: Το κυρίαρχο αίσθημα είναι η ανασφάλεια. Οι Έλληνες δεν αισθάνονται πλέον σιγουριά, κι αυτό οφείλεται εν μέρει στην ιστορία τους. Έχουν υποφέρει πολύ. Αλλά η ανασφάλεια οδηγεί και στην επιθετικότητα. Σ’ εμάς τους Έλληνες αρέσουν οι θεωρίες συνωμοσίας: Εξηγούν και στηρίζουν κατά κάποιον τρόπο την ανασφάλειά μας. Για το λόγο αυτό δεν σκεφτόμαστε μόνο με το μυαλό και με τη λογική, αλλά και με το θυμικό. Θα πρέπει πάντοτε να έχετε κατά νου ότι οι Έλληνες από την αρχαιότητα χαρακτηρίζονταν «παιδιά» από τους αιγύπτιους σοφούς. Αλλά αυτή η ανωριμότητα ενέχει και ένα είδος ομορφιάς.
Ερώτηση: Και πιστεύετε πράγματι ότι η ελληνική ιστορία καθορίζει μέχρι σήμερα τη συμπεριφορά των συμπατριωτών σας, ειδικά τώρα εν μέσω κρίσης;
Απάντηση: Ναι, ασφαλώς, οι Νεοέλληνες θα υποφέρουν πάντοτε υπό το βάρος όσων δημιούργησαν οι αρχαίοι Έλληνες, επειδή δεν μπορούν ούτε να τα ξεχάσουν ούτε να τα ξεπεράσουν. Η θέση μου είναι ότι ο Έλληνας έζησε ένα πολιτισμικό σοκ λόγω του ότι τον 19ο αιώνα μέσα σε λίγα χρόνια ‘εκτοξεύτηκε’ από τη φεουδαρχική κατάσταση στη νεωτερικότητα. Κάπου μεταξύ Ανατολής και Δύσης, αρχαίας δόξας και σημερινής φτώχιας, μεταξύ Ορθοδοξίας και Διαφωτισμού, έχει πρόβλημα ταυτότητας. Είναι αυτό που μέχρι σήμερα του προκαλεί ανασφάλεια και ανησυχία. Αισθάνεται συνεχώς ότι απειλείται.
Ερώτηση: Αυτό σημαίνει ότι οι Έλληνες ποτέ δεν έφτασαν σωστά στην Ευρώπη;
Απάντηση: Για πολύ καιρό δεν ήταν ελεύθεροι, αποτελούσαν μέρος μιας πολυεθνικής αυτοκρατορίας στην οποία υπήρχαν διαφορετικές γλώσσες. Έπειτα έζησαν για 500 χρόνια υπό τον τουρκικό ζυγό. Και έπειτα έπρεπε με μιας να γίνουν Ευρωπαίοι. Όλοι οι θεσμοί εισήχθησαν απέξω. Και γι’ αυτό ο Έλληνας μέχρι σήμερα δεν έχει καλή σχέση με το κράτος του.
Ερώτηση: Γιατί είναι όλα αυτά τόσο σημαντικά;
Απάντηση: Είναι σημαντικά, αν θέλει κανείς να συνεργαστεί με τους Έλληνες ή να μεταρρυθμίσει τη χώρα τους. Τότε θα πρέπει να γνωρίζει ποιοι βαθιά ριζωμένοι φόβοι βασανίζουν την ελληνική ψυχή. Και πιστεύω ότι αυτοί έρχονται πάντοτε στο προσκήνιο, όταν υπάρχει μια κατάσταση κρίσης όπως η σημερινή. Τότε οι παραδοσιακά φιλόξενοι Έλληνες βλέπουν ξαφνικά τους άλλους σαν εχθρούς, που θέλουν να κλέψουν την ψυχή τους.
Ερώτηση: Πιστεύετε ότι αυτό το μίγμα ανασφάλειας και επιθετικότητας οδήγησε στο εκλογικό αποτέλεσμα της 6ης Μαΐου;
Απάντηση: Ναι, σίγουρα. Αλλά σχετίζεται και με το ότι οι Έλληνες με την πολιτική δίνουν διέξοδο στα αισθήματά τους. Πάρτε για παράδειγμα τον επικεφαλής του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξη Τσίπρα. Είναι νέος, όμορφος, αισιόδοξος. Πιστεύει κανείς ότι με αυτόν τίποτα κακό δεν μπορεί να συμβεί, επειδή είναι τόσο πειστικός. Όλοι όμως γνωρίζουν ότι και ο Τσίπρας δεν μπορεί να κάνει θαύματα. Παρ’ όλα αυτά τον ψήφισαν για συναισθηματικούς λόγους. Ελπίζω οι εκλογές της 17ης Ιουνίου να έχουν ορθολογικότερη έκβαση.
Ερώτηση: Προς το παρόν όμως δεν διαφαίνεται κάτι τέτοιο
Απάντηση: Στις εκλογές του Μαΐου το 35% των Ελλήνων απείχε, ενώ το 19% των ψήφων πήγε σε μικρότερα κόμματα, τα οποία δεν κατάφεραν να μπουν στη Βουλή. Όλα αυτά μαζί κάνουν περίπου ένα απροσδιόριστο 54%. Και στοιχηματίζω ότι πολλοί άνθρωποι τώρα είναι πιο ψύχραιμοι. Ο Τσίπρας θα λάβει μεν περισσότερες ψήφους, αλλά όχι αρκετές για να σχηματίσει κυβέρνηση. Και τότε θα μπορούσε να προκύψει ένας κυβερνητικός συνασπισμός των κομμάτων υπέρ του Ευρώ: της Νέας Δημοκρατίας, του ΠΑΣΟΚ και μικρότερων κομμάτων.
Ερώτηση: Έχουν συνειδητοποιήσει οι Έλληνες ότι αυτές οι εκλογές θα είναι και ψηφοφορία υπέρ ή κατά του ευρώ;
Απάντηση: Αν δεν εφαρμόσουμε το πρόγραμμα περικοπών, τότε θα χάσουμε και το νόμισμα. Το ένα δεν γίνεται χωρίς το άλλο. Ελπίζω ότι αυτό θα βάλει πολλούς σε σκέψεις. Αυτές οι εκλογές δεν είναι μόνο μεταξύ Δεξιών και Αριστερών, αλλά και μεταξύ Ευρώ και Δραχμής. Αν αυτό το μεταδώσουν τα κόμματα έτσι ώστε να το καταλάβει ο κόσμος, τότε ήδη θα είχαμε το αποτέλεσμα: 78 με 81% όλων των Ελλήνων τάσσονται υπέρ της διατήρησης του ευρώ. Αλλά δυστυχώς από τα ελληνικά δεν προέρχεται μόνο η λέξη δημοκρατία, αλλά και η λέξη χάος.
Ερώτηση: Και η λέξη δίλλημα…
Απάντηση: Ναι, όλα αυτά είναι πολύ χαρακτηριστικά για τη νοοτροπία των Ελλήνων. Και θα χρειαστούν γενιές για να αλλάξουν. Ελπίζω ότι παρόλα αυτά θα επιβιώσουμε αυτής της κρίσης με τη βοήθεια της Ευρώπης. Αλλά υπάρχει φυσικά και το άλλο σενάριο, το οποίο λέει ότι όλα θα καταρρεύσουν και θα αρχίσουμε ξανά από την αρχή.
Ερώτηση: Σας φοβίζει αυτό το σενάριο;
Απάντηση: Ναι, όταν είδα το πρωτοσέλιδο του Spiegel με τον τίτλο «Αντίο, Ακρόπολη!», είχα την αίσθηση ότι με πετάνε έξω από την Ευρώπη. Ήταν ένα σοκ, ίσως δεν είμαι ο αντιπροσωπευτικός τύπος, αλλά ένιωθα ανέκαθεν Ευρωπαίος, ένας Ευρωπαίος, ο οποίος κατάγεται από την Ελλάδα. Μετά το πρωτοσέλιδό σας αισθάνομαι ότι βρίσκομαι σε ένα πλοίο, το οποίο απομακρύνεται από την ακτή και η Ευρώπη χάνεται αργά αλλά σταθερά από τον ορίζοντα, κι ότι πηγαίνω στην εξορία.
Ερώτηση: Το θεωρήσατε θράσος του Spiegel να τυπώσει ένα τέτοιο πρωτοσέλιδο;
Απάντηση: Ήταν μια βίαιη παρέμβαση σε μία πολύ ευαίσθητη κατάσταση. Ξέρετε, η Ακρόπολη είναι το ελληνικό ιερό. Γι’ αυτό το πρωτοσέλιδό σας ήταν για μας, μιλώντας στη γλώσσα του ποδοσφαίρου, ‘φάουλ’
Ερώτηση: Πριν από 30 χρόνια είχατε πει σε μια συνέντευξή σας στο Spiegel ότι οι Έλληνες στις δυσκολότερες στιγμές της ιστορίας τους επιρρίπτουν πάντοτε την ευθύνη στους άλλους και ποτέ στους εαυτούς τους
Απάντηση: Αυτό ισχύει και σήμερα ακόμα. Αν μιλήσετε με ανθρώπους εδώ, θα σας πουν: Αυτή η Άνγκελα Μέρκελ, αυτός ο Σόιμπλε, μα γιατί μας το έκαναν αυτό; Και τότε εγώ ρωτάω με τη σειρά μου: «Τι σχέση έχει η Μέρκελ με μας; Καμία. Δημιουργήσαμε χρέη και ζητήσαμε από τους Ευρωπαίους βοήθεια. Γι’ αυτό βρίσκονται εδώ». Τότε οι συνομιλητές μου απαντούν κατά κανόνα ότι οι Ευρωπαίοι κερδίζουν πολλά από την ελληνική υπόθεση ή ότι πρόκειται για συνωμοσία των τραπεζών ή του παγκόσμιου καπιταλισμού κατά της Ελλάδας.
Ερώτηση: Αυτό θα μπορούσε, όπως γράφετε στο βιβλίο σας (Η Δυστυχία του να είσαι Έλληνας) να αντιστοιχεί σε ένα άλλο ελληνικό χαρακτηριστικό, εκείνο της υπερβολής
Απάντηση: Ακριβώς, μας αρέσει να ζούμε πέραν των δυνατοτήτων μας. Αν διαβάσετε τον «Αλέξη Ζορμπά», θα δείτε αυτή την όρεξη για ζωή: Θέλουμε να τα έχουμε όλα, να τα απολαμβάνουμε όλα. Το χαρακτηριστικό της υπερβολής συνδέεται στενά με εκείνο της απώθησης. Η Ελλάδα δεν είναι μόνο η πατρίδα της δημοκρατίας, αλλά και της τραγωδίας. Και ο τραγικός ήρωας είναι ο άνθρωπος ο οποίος υπερβάλλει και παραβιάζει την παγκόσμια τάξη.
Ερώτηση: Θα μπορέσουν ποτέ οι Γερμανοί και οι Έλληνες να καταλάβουν ο ένας τον άλλο, όταν είναι τόσο διαφορετικοί;
Απάντηση: Μπορούν, αν αλληλοσυμπληρωθούν. Ο Έλληνας χρειάζεται τον Γερμανό, επειδή μπορεί να κάνει πράγματα που εκείνος δεν μπορεί, και ο Γερμανός χρειάζεται τον Έλληνα, επειδή έχει αυτή την όρεξη για ζωή, που κάνει τον Γερμανό ευτυχισμένο.
Ερώτηση: Με τη σημερινή οπτική, τι έκαναν οι Γερμανοί λάθος στην προσπάθειά τους να σώσουν την Ελλάδα;
Απάντηση: Πρώτα-πρώτα: Τη μεγαλύτερη ευθύνη τη φέρουν οι έλληνες πολιτικοί. Εκείνοι προκάλεσαν αυτή την κρίση και δεν αντέδρασαν αρκετά γρήγορα σ’ αυτήν. Εκτός αυτού δεν εξήγησαν στους ανθρώπους πόσο σοβαρή ήταν η κατάσταση, αλλά για μια ακόμα φορά έριξαν την ευθύνη σε άλλους, ενώ ισχυρίζονταν: «Ναι, αυτά τα μέτρα είναι βάρβαρα, αλλά μας επιβλήθηκαν από το ΔΝΤ, την ΕΕ και την ΕΚΤ, από την Τρόικα». Στους ευρωπαίους εκπροσώπους νωρίτερα είχαν πει: «Χρειαζόμαστε αυτά τα μέτρα, παρακαλώ δώστε μας τα χρήματα». Επρόκειτο για μια πολιτική διγλωσσίας. Πιστεύω ότι οι Έλληνες είναι προπάντων θύματα της πολιτικής τους ελίτ.
Ερώτηση: Παρ’ όλα αυτά οι Γερμανοί, οι Ευρωπαίοι, θα μπορούσαν να έχουν κάνει το ένα ή το άλλο καλύτερα.
Απάντηση: Πιστεύω ότι ελήφθησαν λάθος μέτρα. Υπερβολικά πολλά προγράμματα λιτότητας, γι’ αυτό και ο κίνδυνος ύφεσης. Αλλά υπάρχει και ένα επικοινωνιακό πρόβλημα. Η Τρόικα ποτέ δεν εξήγησε πραγματικά στους Έλληνες τις ιδέες και τις λύσεις της. Δεν είχε έναν εκπρόσωπο, ο οποίος να προσπαθήσει να συζητήσει πραγματικά με τους Έλληνες, όχι ως εκπρόσωπος μιας ‘κομανταντούρ’ του τέταρτου Ράιχ, αλλά ως μέρος μιας ομάδας ανθρώπων, η οποία θέλει να βοηθήσει τη χώρα. Αντίθετα, οι τροϊκανοί συμπεριφέρθηκαν ως αυταρχικοί γραφειοκράτες, που έρχονται κάθε τρεις μήνες, μοιράζουν εντολές, αλλά ξαναφεύγουν και δεν μένουν εδώ.
Ερώτηση: Αλλά οι Έλληνες παραπονιούνται ήδη τώρα για υπερβολικό έξωθεν ετεροκαθορισμό.
Απάντηση: Είμαι πεπεισμένος ότι έπρεπε κανείς να έχει εξηγήσει καλύτερα τη διαδικασία. Καταλαβαίνω γιατί πολλοί Έλληνες σχημάτισαν την εντύπωση ότι ζουν υπό γερμανική ή ευρωπαϊκή κατοχή, έστω και αν εγώ δεν τη συμμερίζομαι. Με την εμφάνιση της Τρόικας και τον τρόπο με τον οποίο εκείνη χρησιμοποιήθηκε σαν εργαλείο από τους έλληνες πολιτικούς χάθηκε μια μεγάλη ευκαιρία. Αν θέλει κανείς να συνηθίσει τους Έλληνες σε μια άλλη νοοτροπία, θα πρέπει να είναι πολύ προσεκτικός στο πώς θα το κάνει αυτό, διαφορετικά θα οδηγηθεί γρήγορα στο αντίθετο αποτέλεσμα.
Ερώτηση: Σ’ αυτά προστέθηκαν και υποδείξεις από το Βερολίνο.
Απάντηση: Ναι. Ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε δήλωνε κάθε τρεις και λίγο σε δασκαλίστικο ύφος: Οι Έλληνες είναι κακά παιδιά. Η Μέρκελ ήταν κάπως πιο ανθρώπινη, αλλά παρ’ όλα αυτά προτεσταντικά αυστηρή, δούλεψε με την έννοια της ενοχής. Θα μπορούσε να έχει γίνει αντιληπτό ότι έτσι δεν πετυχαίνεις το αποτέλεσμα που επιδιώκεις, ότι αυτός ο τρόπος δράσης ήταν απλούστατα λάθος.
Ερώτηση: Τι προβλέπετε για τις ερχόμενες βουλευτικές εκλογές;
Απάντηση: Δεν αποτολμώ καμία πρόβλεψη, η πράγμα που είναι ήδη μια πρόβλεψη. Αλλά ελπίζω ότι θα βρούμε μια διέξοδο. Αν η Ελλάδα εγκαταλείψει την Ευρωζώνη, θα ήταν σοβαρό πλήγμα. Όχι μόνο για την Ελλάδα. Στο τέλος, μια Ευρώπη χωρίς την Ελλάδα θα ήταν μια Ευρώπη κουτσή, καθώς ένα κομμάτι θα έλειπε. Γι’ αυτό προσπαθώ συνεχώς να εξηγήσω στους συμπατριώτες μου γιατί δεν μπορεί να είναι προς το συμφέρον τους το να χάσουμε το ευρώ. Σαν ψυχαναλυτής συμβουλεύω τον έλληνα ασθενή να δει αυτή τη φορά τα πράγματα πολύ ορθολογικά.
Ερώτηση: Πόσο θα διαρκέσει η θεραπεία σας;
Απάντηση: Αυτό εξαρτάται από τον ασθενή. Αν αντιδράσει πολύ ελληνικά, τότε δεν θα έλθει καν στη δεύτερη θεραπευτική συνεδρία.
Thirty-seven years ago, Nikos Dimou, who is now 76, wrote a book of aphorisms titled "The Misery of Being Greek," which was published in 1975. In the book, he wrote that a Greek does "everything he can to widen the divide between desire and reality."
For this interview, he invited SPIEGEL to his apartment in Athens' leafy embassy district. The air smelled of jasmine, a sprinkler watered the lawn outside and Dimou's three-legged cat, Azurro, was asleep on the sofa. Dimou, who studied in Munich, served the reporters coffee and cake, despite his recent frustration with SPIEGEL. Like many people in Greece, he was hurt by the magazine's recent cover about the Greek crisis, which bore the headline "Acropolis Adieu!"
SPIEGEL: Mr. Dimou, you have studied the Greek soul more thoroughly than almost anyone. One could say you've practically dissected it. How is the Greek soul doing right now?
Dimou: The prevailing feeling is one of uncertainty. Greeks no longer feel confident, which partly has to do with their history. They have certainly suffered a great deal. But uncertainty also leads to aggression. We Greeks love conspiracy theories -- they help to explain and substantiate our uncertainties. That's why we don't only think with our heads and our reason, but also with our emotions. You must remember, even in the ancient world, learned Egyptians referred to the Greeks as "children." But this immaturity also has a kind of beauty to it.
SPIEGEL: And you truly believe that Greece's history continues to determine your fellow Greeks' behavior to this day, in the current crisis?
Dimou: Yes, without a doubt. Modern Greeks will always suffer from knowing what the ancient Greeks accomplished, which we can neither forget nor surpass. My theory is that the Greeks suffered culture shock when they were catapulted from feudal conditions to modernity within the space of a few years in the 19th century. Being caught somewhere between east and west, ancient glory and present poverty, between orthodoxy and enlightenment, has left the Greeks with an identity problem. That's what makes them unsettled and uncertain to this day. They always feel under threat.
SPIEGEL: Does that mean Greeks never entirely arrived in Europe?
Dimou: Greeks weren't free for a long time. First they were part of a multinational empire that spoke many different languages. Then they lived under Turkish rule for 500 years. Then all of a sudden they had to become Europeans, importing all these institutions. The result is that, to this day, Greeks don't have a good relationship with their government.
SPIEGEL: And why is all of this so important?
Dimou: It's important if you want to work together with the Greeks, or to reform their country. Then you need to know just what deeply rooted fears torment the Greek soul. I believe these fears resurface especially in crisis situations such as the one we currently have. Then Greeks, traditionally so hospitable, suddenly start to view others as enemies who've come to steal their souls.
SPIEGEL: Do you think it was this mixture of uncertainty and aggression that caused the election results on May 6, where voters punished the mainstream parties for their support for austerity?
Dimou: Yes, absolutely. But the results also have to do with the way Greeks allow their feelings free reign when it comes to politics. Take Alexis Tsipras, for example, the head of the left-wing coalition Syriza. He's young, he's good-looking, he's optimistic. People believe nothing bad can happen if they follow him, because he has such confidence. At the same time, everyone knows not even Tsipras can perform magic. Still, they voted for him, acting on a feeling. I hope the parliamentary elections on June 17 take a more rational course.
SPIEGEL: It doesn't particularly look that way at the moment.
Dimou: In the election in May, 35 percent of Greeks abstained and 19 percent voted for small parties that didn't make it into parliament (ed's note: because they failed to clear the 3 percent hurdle). Together, that makes 54 percent whose votes can't be predicted this time. I'm counting on many people being more cool-headed now. Tsipras will receive still more votes, but not enough to form a government. Then we might end up with a coalition of pro-EU parties: New Democracy, PASOK and smaller parties.
SPIEGEL: Are people in Greece aware that this election will also amount to a vote for or against the euro?
Dimou: If we fail to meet austerity requirements, we'll lose the currency as well. You can't have one without the other. I hope that's made many people stop and think. This is not an election between right and left, but between the euro and the drachma. If the parties would express it that way, then we would already know the results: 78 to 81 percent of all Greeks want to keep the euro. Unfortunately, though, not only does the word "democracy" come from Greek, but also the word "chaos."
SPIEGEL: And the word "dilemma."
Dimou: Yes, all of that is very characteristic of the Greek mentality. It will take generations to change. I hope, though, that we can survive this crisis with the EU's help. Of course, there's also the other scenario that could play out here, one where everything falls apart and we start again from the beginning.
SPIEGEL: Does that scenario scare you?
Dimou: Yes. When I saw SPIEGEL's "Acropolis Adieu" cover, it gave me the feeling I was simply being thrown out of the EU. That was a shock. I may not be a representative example, but I've always felt myself to be a European, a European who comes from Greece. After seeing your cover, I felt as if I were on a ship pulling away from the shore, with Europe disappearing slowly but surely on the horizon, and I was being banished.
SPIEGEL: You found it overbearing of SPIEGEL to print such a cover?
Dimou: It was a brutal move in a very sensitive situation. You know, the Acropolis is something holy for Greeks. And for us that made your cover, as soccer players would say, a foul.
SPIEGEL: More than 30 years ago, you said in a SPIEGEL interview that in difficult moments of their history, Greeks always seek fault with others and never with themselves.
Dimou: That's still true. When you talk to people here, they say, this Angela Merkel, this Schäuble (ed's note: the German finance minister), why did they do this to us? I respond, "What does Merkel have to do with us? Nothing. We ran up these debts and asked the EU for help. That's why they're here." Then the person I'm talking to usually replies that the Europeans are making good money off all this, or that it's a conspiracy against Greece by the banks or by global capitalism.
SPIEGEL: Which could reflect another Greek trait you describe in your book, the tendency to overdo things.
Dimou: Precisely. We like to live beyond our means. You see this zest for life if you read (Nikos Kazantzakis' novel) "Zorba the Greek" -- we want to have everything, enjoy everything. The tendency to overdo things is also closely connected to a tendency toward repression. Greece is the home not only of democracy, but also of tragedy. The tragic hero is a person who overreaches himself, and violates the natural order of things.
SPIEGEL: Can Germans and Greeks ever hope to get along, despite their differences?
Dimou: Yes, they can, if they complement each other. The Greeks need the Germans because they can do things the Greeks can't, and the Germans need the Greeks because they have this zest for life that makes the Germans happy.
SPIEGEL: Looking back, what did Germany do wrong in its attempt to rescue Greece?
Dimou: First of all, the majority of the blame lies with Greece's politicians, who caused this crisis and failed to react to it quickly enough. They also failed to explain to people how serious the situation was. Instead, they once again put the blame on others, claiming, "Yes, these measures are barbaric, but they're being forced on us by the IMF, the EU and the ECB -- the troika." Beforehand, though, they told EU representatives, "We need these measures, please give us the money." They were playing two-faced politics. I believe that more than anything, the Greek people are victims of a political elite.
SPIEGEL: Even so, surely Germany and the EU could have done certain things better.
Dimou: I think they introduced the wrong measures -- far too many austerity programs, ergo the current danger of deflation. But there have also been communication problems. The troika never really explained to Greece its ideas and its approach to finding a solution. They didn't have a spokesperson who could have tried to truly engage the Greek people in a conversation, not as a representative sent from the command center of some Fourth Reich, but as a member of a group of people who want to help the country. Instead, they behaved like authoritarian bureaucrats, arriving every three months, issuing orders and leaving again, never bothering to stick around.
SPIEGEL: But Greece is already complaining that far too much is dictated from outside.
Dimou: I remain convinced that the procedure simply needed to be explained better. I understand why many Greeks felt they were living under German or EU occupation, even if I don't share that view. A considerable opportunity was lost through the way the troika acted and the way its role was exploited by Greek politicians. Anyone looking to introduce Greece to a different mentality needs to proceed very carefully, or they quickly end up achieving the opposite effect.
SPIEGEL: Then on top of it all, there were rebukes being issued from Berlin.
Dimou: Yes, Wolfgang Schäuble was always wagging his finger like a schoolteacher, saying the Greeks had misbehaved. Merkel was somewhat more humane, but still very Protestant in her strictness, applying the concept of guilt. They could have seen that wasn't the way to achieve the desired result. It was simply the wrong approach.
SPIEGEL: What do you predict for the upcoming parliamentary election?
Dimou: I'm not going to venture a prediction at this point, although that in itself is something of a prediction. But I hope very much that we can find a way out. Greece leaving the euro zone would be a heavy blow, and not only for Greece. Ultimately, Europe without Greece would be a weaker Europe, with a piece of itself missing. I'm always trying to explain to my fellow Greeks why it can't possibly be in their interest that we lose the euro. Much like a psychoanalyst, I advise the Greek patient to take a very rational look at things this time.
SPIEGEL: And how long will your psychoanalytical treatment take?
Dimou: That depends on the patient. If he responds in a typically Greek way, he won't even show up for the second therapy session.
SPIEGEL: Mr. Dimou, you have studied the Greek soul more thoroughly than almost anyone. One could say you've practically dissected it. How is the Greek soul doing right now?
Dimou: The prevailing feeling is one of uncertainty. Greeks no longer feel confident, which partly has to do with their history. They have certainly suffered a great deal. But uncertainty also leads to aggression. We Greeks love conspiracy theories -- they help to explain and substantiate our uncertainties. That's why we don't only think with our heads and our reason, but also with our emotions. You must remember, even in the ancient world, learned Egyptians referred to the Greeks as "children." But this immaturity also has a kind of beauty to it.
SPIEGEL: And you truly believe that Greece's history continues to determine your fellow Greeks' behavior to this day, in the current crisis?
Dimou: Yes, without a doubt. Modern Greeks will always suffer from knowing what the ancient Greeks accomplished, which we can neither forget nor surpass. My theory is that the Greeks suffered culture shock when they were catapulted from feudal conditions to modernity within the space of a few years in the 19th century. Being caught somewhere between east and west, ancient glory and present poverty, between orthodoxy and enlightenment, has left the Greeks with an identity problem. That's what makes them unsettled and uncertain to this day. They always feel under threat.
SPIEGEL: Does that mean Greeks never entirely arrived in Europe?
Dimou: Greeks weren't free for a long time. First they were part of a multinational empire that spoke many different languages. Then they lived under Turkish rule for 500 years. Then all of a sudden they had to become Europeans, importing all these institutions. The result is that, to this day, Greeks don't have a good relationship with their government.
SPIEGEL: And why is all of this so important?
Dimou: It's important if you want to work together with the Greeks, or to reform their country. Then you need to know just what deeply rooted fears torment the Greek soul. I believe these fears resurface especially in crisis situations such as the one we currently have. Then Greeks, traditionally so hospitable, suddenly start to view others as enemies who've come to steal their souls.
SPIEGEL: Do you think it was this mixture of uncertainty and aggression that caused the election results on May 6, where voters punished the mainstream parties for their support for austerity?
Dimou: Yes, absolutely. But the results also have to do with the way Greeks allow their feelings free reign when it comes to politics. Take Alexis Tsipras, for example, the head of the left-wing coalition Syriza. He's young, he's good-looking, he's optimistic. People believe nothing bad can happen if they follow him, because he has such confidence. At the same time, everyone knows not even Tsipras can perform magic. Still, they voted for him, acting on a feeling. I hope the parliamentary elections on June 17 take a more rational course.
SPIEGEL: It doesn't particularly look that way at the moment.
Dimou: In the election in May, 35 percent of Greeks abstained and 19 percent voted for small parties that didn't make it into parliament (ed's note: because they failed to clear the 3 percent hurdle). Together, that makes 54 percent whose votes can't be predicted this time. I'm counting on many people being more cool-headed now. Tsipras will receive still more votes, but not enough to form a government. Then we might end up with a coalition of pro-EU parties: New Democracy, PASOK and smaller parties.
SPIEGEL: Are people in Greece aware that this election will also amount to a vote for or against the euro?
Dimou: If we fail to meet austerity requirements, we'll lose the currency as well. You can't have one without the other. I hope that's made many people stop and think. This is not an election between right and left, but between the euro and the drachma. If the parties would express it that way, then we would already know the results: 78 to 81 percent of all Greeks want to keep the euro. Unfortunately, though, not only does the word "democracy" come from Greek, but also the word "chaos."
SPIEGEL: And the word "dilemma."
Dimou: Yes, all of that is very characteristic of the Greek mentality. It will take generations to change. I hope, though, that we can survive this crisis with the EU's help. Of course, there's also the other scenario that could play out here, one where everything falls apart and we start again from the beginning.
SPIEGEL: Does that scenario scare you?
Dimou: Yes. When I saw SPIEGEL's "Acropolis Adieu" cover, it gave me the feeling I was simply being thrown out of the EU. That was a shock. I may not be a representative example, but I've always felt myself to be a European, a European who comes from Greece. After seeing your cover, I felt as if I were on a ship pulling away from the shore, with Europe disappearing slowly but surely on the horizon, and I was being banished.
SPIEGEL: You found it overbearing of SPIEGEL to print such a cover?
Dimou: It was a brutal move in a very sensitive situation. You know, the Acropolis is something holy for Greeks. And for us that made your cover, as soccer players would say, a foul.
SPIEGEL: More than 30 years ago, you said in a SPIEGEL interview that in difficult moments of their history, Greeks always seek fault with others and never with themselves.
Dimou: That's still true. When you talk to people here, they say, this Angela Merkel, this Schäuble (ed's note: the German finance minister), why did they do this to us? I respond, "What does Merkel have to do with us? Nothing. We ran up these debts and asked the EU for help. That's why they're here." Then the person I'm talking to usually replies that the Europeans are making good money off all this, or that it's a conspiracy against Greece by the banks or by global capitalism.
SPIEGEL: Which could reflect another Greek trait you describe in your book, the tendency to overdo things.
Dimou: Precisely. We like to live beyond our means. You see this zest for life if you read (Nikos Kazantzakis' novel) "Zorba the Greek" -- we want to have everything, enjoy everything. The tendency to overdo things is also closely connected to a tendency toward repression. Greece is the home not only of democracy, but also of tragedy. The tragic hero is a person who overreaches himself, and violates the natural order of things.
SPIEGEL: Can Germans and Greeks ever hope to get along, despite their differences?
Dimou: Yes, they can, if they complement each other. The Greeks need the Germans because they can do things the Greeks can't, and the Germans need the Greeks because they have this zest for life that makes the Germans happy.
SPIEGEL: Looking back, what did Germany do wrong in its attempt to rescue Greece?
Dimou: First of all, the majority of the blame lies with Greece's politicians, who caused this crisis and failed to react to it quickly enough. They also failed to explain to people how serious the situation was. Instead, they once again put the blame on others, claiming, "Yes, these measures are barbaric, but they're being forced on us by the IMF, the EU and the ECB -- the troika." Beforehand, though, they told EU representatives, "We need these measures, please give us the money." They were playing two-faced politics. I believe that more than anything, the Greek people are victims of a political elite.
SPIEGEL: Even so, surely Germany and the EU could have done certain things better.
Dimou: I think they introduced the wrong measures -- far too many austerity programs, ergo the current danger of deflation. But there have also been communication problems. The troika never really explained to Greece its ideas and its approach to finding a solution. They didn't have a spokesperson who could have tried to truly engage the Greek people in a conversation, not as a representative sent from the command center of some Fourth Reich, but as a member of a group of people who want to help the country. Instead, they behaved like authoritarian bureaucrats, arriving every three months, issuing orders and leaving again, never bothering to stick around.
SPIEGEL: But Greece is already complaining that far too much is dictated from outside.
Dimou: I remain convinced that the procedure simply needed to be explained better. I understand why many Greeks felt they were living under German or EU occupation, even if I don't share that view. A considerable opportunity was lost through the way the troika acted and the way its role was exploited by Greek politicians. Anyone looking to introduce Greece to a different mentality needs to proceed very carefully, or they quickly end up achieving the opposite effect.
SPIEGEL: Then on top of it all, there were rebukes being issued from Berlin.
Dimou: Yes, Wolfgang Schäuble was always wagging his finger like a schoolteacher, saying the Greeks had misbehaved. Merkel was somewhat more humane, but still very Protestant in her strictness, applying the concept of guilt. They could have seen that wasn't the way to achieve the desired result. It was simply the wrong approach.
SPIEGEL: What do you predict for the upcoming parliamentary election?
SPIEGEL: And how long will your psychoanalytical treatment take?
Dimou: That depends on the patient. If he responds in a typically Greek way, he won't even show up for the second therapy session.
Interview conducted by Julia Amalia Heyer and Britta Sandberg.
Σάββατο 25 Αυγούστου 2012
2012 An EU Odyssey
\
What is the E.U.? Katerina asks and gets the answers.... (με ελληνικούς υπότιτλους).
What is the E.U.? Katerina asks and gets the answers.... (με ελληνικούς υπότιτλους).
Παρασκευή 24 Αυγούστου 2012
Symphony X - The Odyssey
So this is home...
In the guise of a beggar - Minerva guides my way
I find my kingdom in jeopardy
Vengeance - it swells within me
As I spy so many who eye my Queen
I'll make them pay for this blasphemy... All will see
Triumphant - Champion of Ithaca
I will right all the wrongs
Let the Gods sing my song
Triumphant - Champion of Ithaca
Let a new life begin
my journey has come to an end
A contest of valor
'to pierce the twelve rings
in a single arrow's flight'
Yet, not a one can string the bow
My veil of silence lifted
All is revealed
revenge burns in my heart
thrashing and slashing down all my foes...to claim the throne
Triumphant - Champion of Ithaca
I will right all the wrongs
Let the Gods sing my song
Triumphant - Champion of Ithaca
Let a new life begin
this is the end of my Odyssey
Seems like forever that my eyes have been denied
Home - I'm finally home
I've been twenty years away from all I ever knew
I have returned to make my dream come true
Όμηρος: Οι έρευνες του Σλήμαν και του Έβανς- http://www.projethomere.com
Πριν ο Σλήμαν αρχίσει τις έρευνές του για την Τροία, η Ιλιάδα και η Οδύσσεια θεωρούνταν ότι ήταν αποκυήματα της φαντασίας του Ομήρου χωρίς κάποια ιστορική υπόσταση...
Μαθήματα Πατριδογνωσίας και Αξιοπρέπειας.
\\
Η Γιαγιά Φροσύνη από τις Πρέσπες, απλώνει στον Σταύρο Βιτάλη τις σκέψεις της, σε ένα μάθημα Πατριδογνωσίας και Αξιοπρέπειας.
Η Γιαγιά Φροσύνη από τις Πρέσπες, απλώνει στον Σταύρο Βιτάλη τις σκέψεις της, σε ένα μάθημα Πατριδογνωσίας και Αξιοπρέπειας.
Τρίτη 21 Αυγούστου 2012
Η πορνοποίηση μιας γενιάς / the pornification of a generation
Jessica Bennett (English text follows)
Και τότε, λέει ο Σκοτ, που είναι καθηγητής αγγλικών σε ένα μικρό κολέγιο της Τζόρτζια, «συνειδητοποίησα πως η πορνο-κουλτούρα και εγώ βρισκόμαστε σε αγώνα μέχρι θανάτου για την ψυχή της κόρης μου». Σε μία αγορά που πουλάει ψηλοτάκουνες γόβες για μωρά και τάνγκα για προέφηβες, δεν χρειάζεται να είναι κανείς μεγαλοφυΐα για να δει πως το σεξ -για να μην πούμε το πορνό- εισβάλει στις ζωές μας.
Είτε το θέλουμε, είτε όχι, η τηλεόραση το μεταφέρει στα σαλόνια μας και το διαδίκτυο στις κρεβατοκάμαρές μας. Σύμφωνα με μία έρευνα του πανεπιστημίου της Αλμπέρτα του 2007, το 90% των αγοριών και το 70% των κοριτσιών ηλικίας 13-14 ετών έχουν ήδη έρθει τουλάχιστο μια φορά σε επαφή με ρητά σεξουαλικά περιεχόμενα.
Το πρόβλημα του Σκοτ όμως δεν είναι μόνο το σεξ.
Αυτό που τον ενδιαφέρει περισσότερο είναι γιατί η δυτική κουλτούρα υιοθετεί με τόση προθυμία τις πλέον αισχρές και έκφυλες εκδοχές του σεξ, που συχνά έλκουν την καταγωγή τους απ' ευθείας από την πορνογραφία. Στο βιβλίο του «πορνοποίηση της Αμερικής» που συνέγραψε με τη συνάδερφό του Κάρμιν Σαρακίνο (Carmine Sarracino), καθηγήτρια αγγλικής φιλολογίας, το δίδυμο επιχειρηματολογεί πως διαμέσου καταναλωτικών αγαθών σαν τις κούκλες Μπρατζ κ.ά., η επιρροή του πορνό στην κυρίαρχη κουλτούρα επηρεάζει την αυτοαντίληψη και τις συμπεριφορές μας σχεδόν στα πάντα, από τη μόδα έως τις αντιλήψεις για το σώμα μας ή τη σχέση με τη σεξουαλικότητά μας.
Είναι πολύ νωρίς για να εκτιμήσει κανείς πώς ακριβώς θα επηρεάσει μακροπρόθεσμα τα παιδιά μας η ανατροφή τους σε αυτό το υπερσεξουαλικό περιβάλλον. Αλλά ο Σκοτ και η συνεργάτης του διατυμπανίζουν πως στα σίγουρα δεν είναι αρκετά νωρίς να σημάνει κάποιος το κουδούνι του συναγερμού και να αντιμετωπίσει κριτικά όλη αυτή τη σεξουαλικότητα στην οποία εκτιθέμεθα καθημερινά.
Μολοταύτα, οι συγγραφείς δεν ζητούν να ξαναγυρίσει το πορνό στην παρανομία. Είναι αμφότεροι παιδιά της γενιάς που διαδήλωνε για σεξουαλική απελευθέρωση. Και παραδέχονται ευχαρίστως πως το πορνό συνέβαλε στη σεξουαλική αυτή απελευθέρωση. Η διαφορά μεταξύ του τότε και του τώρα είναι πως κάπως έγινε και το πορνό -ή η θεματολογία του- υπερέβησαν τα όρια της ψυχαγωγίας «μόνο για ενήλικους» και εισέβαλαν σε κάθε σχεδόν πλευρά της καθημερινής λαϊκής κουλτούρας.
Οι Σαρακίνο και Σκοτ ορίζουν ως «πορνοποίηση» την υιοθεσία από τη διαφήμιση αλλά και ολόκληρη την κοινωνία ορισμένων κεντρικών θεμάτων της αμερικανικής πορνογραφίας: το σεξ ως διασκέδαση, η απερίφραστη εκδήλωση της σεξουαλικότητας, η «στενή» αντίληψη για το περιεχόμενο των σχέσεων μεταξύ ανδρών και γυναικών, η εξιδανίκευση των «κακών» κοριτσιών και των «βρώμικων» αγοριών, η κυριαρχία και η υποταγή.
Αρκεί να ρίξει κανείς μια ματιά στις φωτογραφίες που αναρτούν οι έφηβοι στο «μάι σπέις»: αν δε μιμούνται σκηνές πορνό που έχουν δει, μιμούνται στα σίγουρα εμπνευσμένες από το πορνό εικόνες και πόζες που αφθονούν αλλού: δερμάτινα εσώρουχα, κορσέδες και φανταχτερές γόβες-στιλέτο, που άλλοτε αποτελούσαν σήμα κατατεθέν των πορνοστάρ, αφθονούν σήμερα στα γυμνάσια και τα λύκεια.
Μία διαφήμιση για το αποσμητικό «Αξ», που απευθύνεται σε έφηβα αγόρια, χρησιμοποιεί το σλόγκαν «πώς καθαρίζουν τα βρώμικα αγόρια», ενώ η «Μπάρτον» η εταιρεία κατασκευής σκέιτμπορντ, συνεργάστηκε με το «πλειμπόι» για να παράγει μια νέα σειρά σανίδων, που ονομάστηκε «λαβ», με σήμα αισθησιακά κόκκινα χείλη καταμεσής στο παιχνίδι. Πάνω στα σκέιτμπορντ γράφεται το σύνθημα «μου αρέσει να κυλιέμαι στα πάρκα· μου αρέσουν τα μακριά, σκληρά παιχνίδια στα παγκάκια ιδίως αν ακολουθούνται από ένα ωραίο, ζεστό τρίψιμο». Σε ένα από τα πιο δημοφιλή παιδικά βιντεοπαιχνίδια, το «γκιτάρ χίρο», απεικονίζονται ψηφιακοί αστέρες του ροκ ενώ πίσω τους μία στριπτισέζ λικνίζεται σε ένα στύλο. Οι στριπτισέζ είναι «εντάξει», σε βαθμό να περνούν σχεδόν απαρατήρητες.
Αλλά και πολλές διασημότητες μεταλλάσσονται σε ερασιτέχνες πορνοστάρ: κινηματογραφούν σεξουαλικές τους συναντήσεις -Κόλιν Φάρελ (Colin Farrell), Κιμ Καρντασιάν (Kim Kardashian)- προσλαμβάνουν παραγωγούς πορνοταινιών για να γυρίσουν τα βίντεό τους –Μπρίτνεϊ Σπίαρς (Britney Spears)- ή γυρίζουν απευθείας καθαρά πορνό -Σνουπ Ντογκ (Snoop Dogg). Εντωμεταξύ πραγματικοί πορνοστάρ σαν τους Ρον Τζέρεμι (Ron Jeremy) ή την Τζένα Τζέιμσον (Jenna Jameson) αποκτούν ευρύτατη διασημότητα, εμφανίζονται ως γκεστ σταρ σε ταινίες και τηλεοπτικές σειρές και βλέπουν τις εισπράξεις τους να εκτοξεύονται στα ύψη.
Σε μία δίκη στη Φλόριντα, ένας δικηγόρος πρόβαλε το επιχείρημα πως απόδειξη για το ότι το πορνό έχει γίνει πλέον στοιχείο της καθημερινότητας είναι πως στο «γκουγκλ» η λέξη «όργιο» (orgy) δίνει διπλάσια αποτελέσματα από ότι η λέξη «μηλόπιτα» (apple pie). Σύμφωνα με το σκεπτικό του δικηγόρου, ο πελάτης του, ένας διαχειριστής μιας πορνό ιστοσελίδας που κατηγορούνταν για προσβολή της δημοσίας αιδούς, εκβιασμό, μαστροπεία και ξέπλυμα βρώμικου χρήματος, συμπεριφερόταν σύμφωνα με τους αποδεκτούς κοινωνικούς κανόνες (ο κατηγορούμενος πράγματι αθωώθηκε για το αδίκημα της προσβολής της δημοσίας αιδούς και καταδικάστηκε μόνο για το αδίκημα του «ξεπλύματος βρώμικου χρήματος»).
«Αρκεί να περιφέρεσαι στην πόλη, και πέφτεις συνεχώς πάνω στο πορνό, σε κάθε διαθέσιμο μέσο επικοινωνίας», λέει η Σαρακίνο, που διδάσκει στο κολέγιο Ελίζαμπεθ τάουν της Πενσιλβάνια. «Είναι πια τόσο πανταχού παρόν, που σχεδόν δεν μπορείς να το ξεχωρίσεις από το υπόλοιπο πολιτιστικό περιβάλλον».
Αυτή η κυριαρχία του πορνό προκαλεί στα παιδιά αρκετή σύγχυση και πάμπολλες παρεξηγήσεις, λέει η Λιν Μίκελ Μπράουν (Lyn Mikel Brown), συγγραφέας του βιβλίου «πακετάροντας την παιδικότητα», που αναφέρεται στην επίδραση της διαφήμισης στα έφηβα κορίτσια. «Όλη αυτή η υπερέκθεση στο σεξ, διαστρεβλώνει το περιεχόμενο της ενηλικίωσης».
Υπάρχουν έρευνες που δείχνουν πως τα παιδιά που εκτίθενται σε τέτοιου είδους σεξουαλικές σκηνές διαμορφώνουν πιο παραδοσιακές αντιλήψεις για το ρόλο των φύλων (συνδέοντας την κυριαρχία με το ανδρικό φύλο και την υποταγή με το γυναικείο) -και όχι μόνο στην κρεβατοκάμαρα (μία έρευνα του πανεπιστημίου του Μίσιγκαν σε 244 μαθητές γυμνασίου, έδειξε πως τα παιδιά που παρακολουθούσαν τακτικά προγράμματα με έντονο σεξουαλικό περιεχόμενο, ασπάζονταν περισσότερο στερεοτυπικές εικόνες για τα φύλα).
Τα παιδιά επίσης, όπως είναι λογικό, ελέγχουν πολύ λιγότερο από άλλες κατηγορίες την εκδήλωση της σεξουαλικότητάς τους, και δε γνωρίζουν ποιες συμπεριφορές συνιστούν σεξουαλική κακοποίηση. Ως τμήμα της έρευνας για το βιβλίο τους, οι συγγραφείς της «πορνοποίησης» αναφέρονται σε ιστορίες που άκουσαν από δασκάλους και καθηγητές για κορίτσια που έστελναν με το κινητό ημίγυμνες φωτογραφίες τους σε συμμαθητές τους που μόλις είχαν γνωρίσει, ή που «παρέλαυναν» σε όλους τους χώρους του σχολείου με αποκαλυπτικές εμφανίσεις, με σκοπό να προκαλέσουν.
Οι συγγραφείς του «τόσο σέξι, τόσο νωρίς», που εκδόθηκε νωρίτερα αυτό το μήνα, θεωρούν πως το πρόβλημα εν μέρει οφείλεται στο ότι τα παιδιά δε διαθέτουν την ωριμότητα να ερμηνεύσουν ή να κατανοήσουν το πλαίσιο των εικόνων που βλέπουν. Πέρσι, η «αμερικανική ψυχολογική εταιρεία» (AΡΑ) εξέδωσε μία εξαιρετική έκθεση για την εικόνα που έχουν τα νέα κορίτσια για την ενηλικίωση, που παρουσιάζεται ως μία διαδικασία που δεν έχει άλλο περιεχόμενο από τα σεξουαλικά «οφέλη» από τα οποία συνοδεύεται. Σύμφωνα με ορισμένους ψυχολόγους, από τη στιγμή που θα δεχθούν αυτή την αντίληψη, τα κορίτσια «αυτο-αντικειμενικοποιούνται», με συνέπειες που ποικίλουν από τα μαθησιακά προβλήματα έως την κατάθλιψη ή τα διατροφικά προβλήματα.
«Δεν λέμε πως τα παιδιά μαθαίνουν τι είναι το φιλί ή το σεξ απ' ευθείας από τα πορνό», διευκρινίζει η Σάρον Λαμπ (Sharon Lamb), ψυχολόγος στο κολέγιο «Σεντ Μάικλ» στο Μπάρλινγκτον του Βερμόντ, που συμμετείχε στη σύνταξη της έκθεσης της ΑΡΑ. «Πάντως βλέπεις μιμήσεις σεξουαλικών πράξεων που άλλοτε τις έβρισκες μόνο στα πορνό. Μοιάζει λες και τα παιδιά να έχουν εκπαιδευτεί σε μία αντίληψη για το σεξ, πριν καν τους μιλήσει κανένας γι' αυτό».
Σε αυτήν την «εκπαίδευση» περιλαμβάνονται και οι χιλιάδες εικόνες με ρητό σεξουαλικό περιεχόμενο που βλέπουν τα παιδιά μας πριν φτάσουν στην εφηβεία. Σύμφωνα με τους ειδήμονες, αυτή η έκθεση μπορεί να καταστήσει απογοητευτική την εμπειρία του πραγματικού σεξ, ιδίως σε νεαρούς άνδρες που κυριαρχούνται από φαντασιώσεις πορνικής έμπνευσης.
Στα πορνό οι γυναίκες απεικονίζονται ως ακόρεστες για σεξ και πρόθυμες να υποστούν κάθε είδους λεκτική, φυσική ή σεξουαλική βία. Πολλά νεαρά κορίτσια, μη γνωρίζοντας τίποτα διαφορετικό, πέφτουν με τα μούτρα στη μίμηση αυτού του κυρίαρχου πολιτιστικού κώδικα.
Σήμερα πολλές έφηβες αυτοαποκαλούνται «τσούλες» και «πουτ...». Κι είτε είναι το πορνό ή ένα ευρύτερο σύνολο επιρροών, το απρόσωπο, χωρίς δεσμεύσεις ευκαιριακό σεξ, η λεγόμενη «αρπαχτή» αποτελεί ένα από τα καθοριστικά πολιτιστικά χαρακτηριστικά μιας ολόκληρης γενιάς εφήβων -αυτή η υποκουλτούρα αποτελεί ήδη αντικείμενο πολλών δημοσιεύσεων, μεταξύ των οποίων ξεχωρίζει το «αρπαχτή», της κοινωνιολόγου Καθλίν Μπογκλ (Kathleen Bogle).
Μία από τις βασικές ιδέες της πορνοβιομηχανίας είναι πως το σεξ δεν είναι παρά ένα ακόμα αγαθό, προς εμπορία σε μία ανοικτή αγορά-μια αντίληψη που απεικονίζεται ωραιότατα σε ένα βίντεο κλιπ όπου ο ράπερ Νέλι (Nelly) ακυρώνει την πιστωτική του κάρτα σε μία γυμνή γυναικεία πλάτη.
Στο σεξ το αυθεντικό αντικαταστάθηκε από το κραυγαλέο και το τεχνητό. Δεν είναι τυχαίο πως η «πλαστική» Μάιλεϊ Σάιρους (Miley Cyrus) αναδεικνύεται στο κυρίαρχο προεφηβικό σεξουαλικό πρότυπο -στο διαδίκτυο κυκλοφορούν όχι μόνο φωτογραφίες της Σάιρους τυλιγμένης μέσα σε σεντόνι, λες και μόλις έκανε σεξ (η ίδια ισχυρίζεται πως παγιδεύτηκε από το φωτογράφο) αλλά και αποκαλυπτικές φωτογραφίες της, που τις τράβηξε η ίδια ή φίλοι της.
«Τόσο τα αγόρια όσο και τα κορίτσια έχουν μπερδευτεί εντελώς σε σχέση με το τι είναι επιτρεπτό και τι όχι», λέει η Μπράουν. Ίσως να είναι όλο και πιο επείγον να βοηθήσουμε τα παιδιά να κάνουν αυτή τη διάκριση.
* Η Jessica Bennett είναι συντάκτης του «Newsweek»
greek translation http://anarxikostrapezitis.blogspot.gr/2012/07/blog-post_4694.html
Content Section
The idea for a book about porn culture came to Kevin Scott the day his daughter decided she absolutely had to have a Bratz-doll pony. For months, the 5-year-old had begged him for a Bratz doll—clad in spike heels, fishnets and miniskirt, enormous puppy-dog eyes protruding from her oversized head. Her sexy look seemed a little too sexy for a preschooler, so he and his wife bought her a different doll, which she was happy with. Except that a few months later, Bratz came out with Bratz Babyz. "If Bratz had looked like Barbie hookers, these looked like baby hookers," Scott says. Again, he convinced his daughter that My Little Pony was just as cool—and for a moment, the conversation ended. Until, of course, the Bratz came out with Bratz Ponyz. And then, says Scott, an English professor at a small college in Georgia, "I realized porn culture and I were in a death match for my daughter's soul."
In a market that sells high heels for babies and thongs for tweens, it doesn't take a genius to see that sex, if not porn, has invaded our lives. Whether we welcome it or not, television brings it into our living rooms and the Web brings it into our bedrooms. According to a 2007 study from the University of Alberta, as many as 90 percent of boys and 70 percent of girls aged 13 to 14 have accessed sexually explicit content at least once.
But it isn't just sex that Scott is worried about. He's more interested in how we, as a culture, often mimic the most raunchy, degrading parts of it—many of which, he says, come directly from pornography. In "The Porning of America" (Beacon), which he has written with colleague Carmine Sarracino, a professor of American literature, the duo argue that, through Bratz dolls and beyond, the influence of porn on mainstream culture is affecting our self perceptions and behavior—in everything from fashion to body image to how we conceptualize our sexuality.
It's too early to know exactly how kids who grow up in this hypersexualized environment will be affected in the long term. But Scott and his coauthor say it's not too soon—or too prudish—to sound the alarm, and to look critically at the sexualized culture we're exposed to every day. The authors don't suggest banishing porn to back alleys, however. Both grew up when people were crying out for sexual liberation. And, they contend, porn certainly played a role in achieving it. But somehow between then and now, porn themes have gone from adult entertainment to prime time, seeping into nearly every aspect of popular culture. Sarracino and Scott define "porning" as the way advertising and society in general have borrowed from the ideas and characteristics central to most American pornography: sex as commodity, sexuality as overt, narrow views of women and male-female relationships, bad girls and dirty boys, domination and submission.
All it takes is one look at MySpace photos of teens to see examples—if they aren't imitating porn they've actually seen, they're imitating the porn-inspired images and poses they've absorbed elsewhere. Latex, corsets and stripper heels, once the fashion of porn stars, have made their way into middle and high school. An ad for Axe shower gel, marketed to teen boys, uses the slogan "How Dirty Boys Get Clean," while Burton, the snowboard company, partnered with Playboy earlier this year on a new line of "Love" boards—complete with voluptuous cheeks smack dab in the middle of each. The boards' online description reads: "I enjoy laps through the park; long, hard grinds on my meaty Park Edges followed by a good, hot waxing." One of the most popular kids' videogames, Guitar Hero, features animated rock stars that stand on a stage with a neon stripper gyrating on a pole behind them. Strippers have become cool—unremarkable even.
Celebrities, too, have become amateur porn stars. They show up in sex tapes (Colin Farrell, Kim Kardashian), hire porn producers to shoot their videos (Britney Spears) or produce porn outright (Snoop Dogg). Actual porn stars and call girls, meanwhile, have become celebs. Ron Jeremy regularly takes cameos in movies and on TV, while adult star Jenna Jameson is a best-selling author.
In July, a Florida defense attorney argued in an obscenity trial that porn had become so commonplace—evidenced by the fact that a Google search for "orgy" is twice as common as one for "apple pie"—that his client, a porn-site operator charged with racketeering and prostitution, could not be considered as behaving outside the societal norm. (The obscenity charges were dropped, though the defendant was found guilty of money laundering.) "All you have to do is live here on a daily basis, and you pick this stuff up through every medium," says Sarracino, who teaches at Pennsylvania's Elizabethtown College. "But it's been so absorbed that it has almost ceased to exist as something separate from the culture."
The prevalence or porn leaves today's children with a lot of conflicting ideas and misconceptions, says Lyn Mikel Brown, the coauthor of "Packaging Girlhood," about marketers' influence on teen girls. "All this sex gives a misinformed notion of what it means to be grown-up." Studies show that kids who consume this kind of sex in the media inherit more traditional views of gender—boys as dominant, girls as submissive, in the bedroom and beyond. (In a survey of 244 high-school students earlier this year, researchers at the University of Michigan found that those who frequently viewed talk shows and prime-time programs with sexualized content endorsed sexual stereotypes more strongly.) Kids are less likely to know when and how to express themselves sexually—or what behavior crosses the border into sexual harassment. As part of their research, the authors of "Porning" talked to middle-school teachers who told stories of girls sending half-nude pictures to classmates they'd barely met, then strutting around in classrooms in provocative clothing to reveal what's underneath.
The authors of "So Sexy So Soon" (Ballantine), which came out last month, believe that part of the problem for children is that they lack the emotional sophistication to understand the images they see. Last year, the American Psychological Association put out a compelling report that described the sexualization of young girls: a process that entails being stripped of all value except the sexual use to which they might be put. Once they subscribe to that belief, say some psychologists, those girls begin to self-objectify—with consequences ranging from cognitive problems to depression and eating disorders. "It's not as if we get our ideas straight from porn about what a kiss should be or what sex should be," says Sharon Lamb, a psychologist at Saint Michael's College in Burlington, Vt., and a coauthor of the APA report. "But you do see imitation of sex that was once found only in porn. It's a kind of education to kids about what sex is like before they have a real education of it."
That education involves seeing thousands of explicit sexual images by the time a person reaches his teenage years. Experts say that exposure can make real-life sex a letdown for men driven by porn-style fantasies. In porn culture, women are overwhelmingly viewed as sexually rapacious or as victims of verbal, physical or sexual violence. And young girls, not knowing any different, may play straight into the watered-down mainstream versions of those roles. Today, terms like slut and whore are commonplace among teens. And whether it's porn or a combination of influences, anonymous, no-strings-attached-style casual sex, now commonly called "hookup" culture, has come to be one of the defining characteristics of a whole generation of teens. (That culture is the subject of a number of publications, including this year's "Hooking Up," by sociologist Kathleen Bogle.)
It's the porn ideal of sex as commodity in a competitive market—and to see rapper Nelly swipe a credit card through a young girl's backside in a music video only reaffirms that notion. It's artificiality as a replacement for authenticity, the Miley Cyrus-type plasticity that's become the mainstream, prepubescent sexual ideal. (Not only has Cyrus been photographed wrapped in a sheet looking like she just had sex—she claims she was manipulated by the photographer—but revealing photos of her, taken by herself and friends, have also emerged online.) "Both boys and girls are really confused about what's appropriate," says Brown. Helping kids make that distinction may be an increasingly uphill battle.
Η ιδέα για ένα βιβλίο που να αφορά την κουλτούρα του πορνό ήρθε στον Κέβιν Σκοτ (Kevin Scott) τη μέρα που η κόρη του αποφάσισε πως έπρεπε απαξάπαντος να αποκτήσει ένα πόνι «Μπρατζ». Επί μήνες το πεντάχρονο κορίτσι τον παρακαλούσε να της πάρει μία κούκλα «Μπρατζ» -με τακούνι-στιλέτο, δικτυωτό καλτσόν, μίνι φούστα, και πελώρια κουταβίσια μάτια στο υπερμέγεθες κεφάλι. Αλλά το βλέμμα της κούκλας φαινόταν στον Σκοτ κάπως υπερβολικά σέξι για ένα προνήπιο, κι έτσι αποφάσισαν με τη σύζυγό του να πάρουν στην κόρη τους μία άλλη κούκλα, που ικανοποίησε τη μικρή μια χαρά. Μόνο που λίγους μήνες αργότερα, η «Μπρατζ» έβγαλε τη σειρά της «μωρά Μπρατζ». «Αν οι κούκλες Μπρατζ έμοιαζαν με εκπορνευόμενες Μπάρμπι, αυτά τα "μωρά" έμοιαζαν επίσης να εκπορνεύονται!» ξεσπάει ο Σκοτ.
Για μία ακόμα φορά κατάφερε να πείσει την κόρη του να της πάρει ένα «μικρό μου πόνι» και προς στιγμή, κάθε σχετική συζήτηση σταμάτησε. Έως ότου, όπως ήταν αναμενόμενο, η Μπρατζ έβγαλε τα «πόνι Μπρατζ».
Για μία ακόμα φορά κατάφερε να πείσει την κόρη του να της πάρει ένα «μικρό μου πόνι» και προς στιγμή, κάθε σχετική συζήτηση σταμάτησε. Έως ότου, όπως ήταν αναμενόμενο, η Μπρατζ έβγαλε τα «πόνι Μπρατζ».
Και τότε, λέει ο Σκοτ, που είναι καθηγητής αγγλικών σε ένα μικρό κολέγιο της Τζόρτζια, «συνειδητοποίησα πως η πορνο-κουλτούρα και εγώ βρισκόμαστε σε αγώνα μέχρι θανάτου για την ψυχή της κόρης μου». Σε μία αγορά που πουλάει ψηλοτάκουνες γόβες για μωρά και τάνγκα για προέφηβες, δεν χρειάζεται να είναι κανείς μεγαλοφυΐα για να δει πως το σεξ -για να μην πούμε το πορνό- εισβάλει στις ζωές μας.
Είτε το θέλουμε, είτε όχι, η τηλεόραση το μεταφέρει στα σαλόνια μας και το διαδίκτυο στις κρεβατοκάμαρές μας. Σύμφωνα με μία έρευνα του πανεπιστημίου της Αλμπέρτα του 2007, το 90% των αγοριών και το 70% των κοριτσιών ηλικίας 13-14 ετών έχουν ήδη έρθει τουλάχιστο μια φορά σε επαφή με ρητά σεξουαλικά περιεχόμενα.
Το πρόβλημα του Σκοτ όμως δεν είναι μόνο το σεξ.
Αυτό που τον ενδιαφέρει περισσότερο είναι γιατί η δυτική κουλτούρα υιοθετεί με τόση προθυμία τις πλέον αισχρές και έκφυλες εκδοχές του σεξ, που συχνά έλκουν την καταγωγή τους απ' ευθείας από την πορνογραφία. Στο βιβλίο του «πορνοποίηση της Αμερικής» που συνέγραψε με τη συνάδερφό του Κάρμιν Σαρακίνο (Carmine Sarracino), καθηγήτρια αγγλικής φιλολογίας, το δίδυμο επιχειρηματολογεί πως διαμέσου καταναλωτικών αγαθών σαν τις κούκλες Μπρατζ κ.ά., η επιρροή του πορνό στην κυρίαρχη κουλτούρα επηρεάζει την αυτοαντίληψη και τις συμπεριφορές μας σχεδόν στα πάντα, από τη μόδα έως τις αντιλήψεις για το σώμα μας ή τη σχέση με τη σεξουαλικότητά μας.
Είναι πολύ νωρίς για να εκτιμήσει κανείς πώς ακριβώς θα επηρεάσει μακροπρόθεσμα τα παιδιά μας η ανατροφή τους σε αυτό το υπερσεξουαλικό περιβάλλον. Αλλά ο Σκοτ και η συνεργάτης του διατυμπανίζουν πως στα σίγουρα δεν είναι αρκετά νωρίς να σημάνει κάποιος το κουδούνι του συναγερμού και να αντιμετωπίσει κριτικά όλη αυτή τη σεξουαλικότητα στην οποία εκτιθέμεθα καθημερινά.
Μολοταύτα, οι συγγραφείς δεν ζητούν να ξαναγυρίσει το πορνό στην παρανομία. Είναι αμφότεροι παιδιά της γενιάς που διαδήλωνε για σεξουαλική απελευθέρωση. Και παραδέχονται ευχαρίστως πως το πορνό συνέβαλε στη σεξουαλική αυτή απελευθέρωση. Η διαφορά μεταξύ του τότε και του τώρα είναι πως κάπως έγινε και το πορνό -ή η θεματολογία του- υπερέβησαν τα όρια της ψυχαγωγίας «μόνο για ενήλικους» και εισέβαλαν σε κάθε σχεδόν πλευρά της καθημερινής λαϊκής κουλτούρας.
Οι Σαρακίνο και Σκοτ ορίζουν ως «πορνοποίηση» την υιοθεσία από τη διαφήμιση αλλά και ολόκληρη την κοινωνία ορισμένων κεντρικών θεμάτων της αμερικανικής πορνογραφίας: το σεξ ως διασκέδαση, η απερίφραστη εκδήλωση της σεξουαλικότητας, η «στενή» αντίληψη για το περιεχόμενο των σχέσεων μεταξύ ανδρών και γυναικών, η εξιδανίκευση των «κακών» κοριτσιών και των «βρώμικων» αγοριών, η κυριαρχία και η υποταγή.
Αρκεί να ρίξει κανείς μια ματιά στις φωτογραφίες που αναρτούν οι έφηβοι στο «μάι σπέις»: αν δε μιμούνται σκηνές πορνό που έχουν δει, μιμούνται στα σίγουρα εμπνευσμένες από το πορνό εικόνες και πόζες που αφθονούν αλλού: δερμάτινα εσώρουχα, κορσέδες και φανταχτερές γόβες-στιλέτο, που άλλοτε αποτελούσαν σήμα κατατεθέν των πορνοστάρ, αφθονούν σήμερα στα γυμνάσια και τα λύκεια.
Μία διαφήμιση για το αποσμητικό «Αξ», που απευθύνεται σε έφηβα αγόρια, χρησιμοποιεί το σλόγκαν «πώς καθαρίζουν τα βρώμικα αγόρια», ενώ η «Μπάρτον» η εταιρεία κατασκευής σκέιτμπορντ, συνεργάστηκε με το «πλειμπόι» για να παράγει μια νέα σειρά σανίδων, που ονομάστηκε «λαβ», με σήμα αισθησιακά κόκκινα χείλη καταμεσής στο παιχνίδι. Πάνω στα σκέιτμπορντ γράφεται το σύνθημα «μου αρέσει να κυλιέμαι στα πάρκα· μου αρέσουν τα μακριά, σκληρά παιχνίδια στα παγκάκια ιδίως αν ακολουθούνται από ένα ωραίο, ζεστό τρίψιμο». Σε ένα από τα πιο δημοφιλή παιδικά βιντεοπαιχνίδια, το «γκιτάρ χίρο», απεικονίζονται ψηφιακοί αστέρες του ροκ ενώ πίσω τους μία στριπτισέζ λικνίζεται σε ένα στύλο. Οι στριπτισέζ είναι «εντάξει», σε βαθμό να περνούν σχεδόν απαρατήρητες.
Αλλά και πολλές διασημότητες μεταλλάσσονται σε ερασιτέχνες πορνοστάρ: κινηματογραφούν σεξουαλικές τους συναντήσεις -Κόλιν Φάρελ (Colin Farrell), Κιμ Καρντασιάν (Kim Kardashian)- προσλαμβάνουν παραγωγούς πορνοταινιών για να γυρίσουν τα βίντεό τους –Μπρίτνεϊ Σπίαρς (Britney Spears)- ή γυρίζουν απευθείας καθαρά πορνό -Σνουπ Ντογκ (Snoop Dogg). Εντωμεταξύ πραγματικοί πορνοστάρ σαν τους Ρον Τζέρεμι (Ron Jeremy) ή την Τζένα Τζέιμσον (Jenna Jameson) αποκτούν ευρύτατη διασημότητα, εμφανίζονται ως γκεστ σταρ σε ταινίες και τηλεοπτικές σειρές και βλέπουν τις εισπράξεις τους να εκτοξεύονται στα ύψη.
Σε μία δίκη στη Φλόριντα, ένας δικηγόρος πρόβαλε το επιχείρημα πως απόδειξη για το ότι το πορνό έχει γίνει πλέον στοιχείο της καθημερινότητας είναι πως στο «γκουγκλ» η λέξη «όργιο» (orgy) δίνει διπλάσια αποτελέσματα από ότι η λέξη «μηλόπιτα» (apple pie). Σύμφωνα με το σκεπτικό του δικηγόρου, ο πελάτης του, ένας διαχειριστής μιας πορνό ιστοσελίδας που κατηγορούνταν για προσβολή της δημοσίας αιδούς, εκβιασμό, μαστροπεία και ξέπλυμα βρώμικου χρήματος, συμπεριφερόταν σύμφωνα με τους αποδεκτούς κοινωνικούς κανόνες (ο κατηγορούμενος πράγματι αθωώθηκε για το αδίκημα της προσβολής της δημοσίας αιδούς και καταδικάστηκε μόνο για το αδίκημα του «ξεπλύματος βρώμικου χρήματος»).
«Αρκεί να περιφέρεσαι στην πόλη, και πέφτεις συνεχώς πάνω στο πορνό, σε κάθε διαθέσιμο μέσο επικοινωνίας», λέει η Σαρακίνο, που διδάσκει στο κολέγιο Ελίζαμπεθ τάουν της Πενσιλβάνια. «Είναι πια τόσο πανταχού παρόν, που σχεδόν δεν μπορείς να το ξεχωρίσεις από το υπόλοιπο πολιτιστικό περιβάλλον».
Αυτή η κυριαρχία του πορνό προκαλεί στα παιδιά αρκετή σύγχυση και πάμπολλες παρεξηγήσεις, λέει η Λιν Μίκελ Μπράουν (Lyn Mikel Brown), συγγραφέας του βιβλίου «πακετάροντας την παιδικότητα», που αναφέρεται στην επίδραση της διαφήμισης στα έφηβα κορίτσια. «Όλη αυτή η υπερέκθεση στο σεξ, διαστρεβλώνει το περιεχόμενο της ενηλικίωσης».
Υπάρχουν έρευνες που δείχνουν πως τα παιδιά που εκτίθενται σε τέτοιου είδους σεξουαλικές σκηνές διαμορφώνουν πιο παραδοσιακές αντιλήψεις για το ρόλο των φύλων (συνδέοντας την κυριαρχία με το ανδρικό φύλο και την υποταγή με το γυναικείο) -και όχι μόνο στην κρεβατοκάμαρα (μία έρευνα του πανεπιστημίου του Μίσιγκαν σε 244 μαθητές γυμνασίου, έδειξε πως τα παιδιά που παρακολουθούσαν τακτικά προγράμματα με έντονο σεξουαλικό περιεχόμενο, ασπάζονταν περισσότερο στερεοτυπικές εικόνες για τα φύλα).
Τα παιδιά επίσης, όπως είναι λογικό, ελέγχουν πολύ λιγότερο από άλλες κατηγορίες την εκδήλωση της σεξουαλικότητάς τους, και δε γνωρίζουν ποιες συμπεριφορές συνιστούν σεξουαλική κακοποίηση. Ως τμήμα της έρευνας για το βιβλίο τους, οι συγγραφείς της «πορνοποίησης» αναφέρονται σε ιστορίες που άκουσαν από δασκάλους και καθηγητές για κορίτσια που έστελναν με το κινητό ημίγυμνες φωτογραφίες τους σε συμμαθητές τους που μόλις είχαν γνωρίσει, ή που «παρέλαυναν» σε όλους τους χώρους του σχολείου με αποκαλυπτικές εμφανίσεις, με σκοπό να προκαλέσουν.
Οι συγγραφείς του «τόσο σέξι, τόσο νωρίς», που εκδόθηκε νωρίτερα αυτό το μήνα, θεωρούν πως το πρόβλημα εν μέρει οφείλεται στο ότι τα παιδιά δε διαθέτουν την ωριμότητα να ερμηνεύσουν ή να κατανοήσουν το πλαίσιο των εικόνων που βλέπουν. Πέρσι, η «αμερικανική ψυχολογική εταιρεία» (AΡΑ) εξέδωσε μία εξαιρετική έκθεση για την εικόνα που έχουν τα νέα κορίτσια για την ενηλικίωση, που παρουσιάζεται ως μία διαδικασία που δεν έχει άλλο περιεχόμενο από τα σεξουαλικά «οφέλη» από τα οποία συνοδεύεται. Σύμφωνα με ορισμένους ψυχολόγους, από τη στιγμή που θα δεχθούν αυτή την αντίληψη, τα κορίτσια «αυτο-αντικειμενικοποιούνται», με συνέπειες που ποικίλουν από τα μαθησιακά προβλήματα έως την κατάθλιψη ή τα διατροφικά προβλήματα.
«Δεν λέμε πως τα παιδιά μαθαίνουν τι είναι το φιλί ή το σεξ απ' ευθείας από τα πορνό», διευκρινίζει η Σάρον Λαμπ (Sharon Lamb), ψυχολόγος στο κολέγιο «Σεντ Μάικλ» στο Μπάρλινγκτον του Βερμόντ, που συμμετείχε στη σύνταξη της έκθεσης της ΑΡΑ. «Πάντως βλέπεις μιμήσεις σεξουαλικών πράξεων που άλλοτε τις έβρισκες μόνο στα πορνό. Μοιάζει λες και τα παιδιά να έχουν εκπαιδευτεί σε μία αντίληψη για το σεξ, πριν καν τους μιλήσει κανένας γι' αυτό».
Σε αυτήν την «εκπαίδευση» περιλαμβάνονται και οι χιλιάδες εικόνες με ρητό σεξουαλικό περιεχόμενο που βλέπουν τα παιδιά μας πριν φτάσουν στην εφηβεία. Σύμφωνα με τους ειδήμονες, αυτή η έκθεση μπορεί να καταστήσει απογοητευτική την εμπειρία του πραγματικού σεξ, ιδίως σε νεαρούς άνδρες που κυριαρχούνται από φαντασιώσεις πορνικής έμπνευσης.
Στα πορνό οι γυναίκες απεικονίζονται ως ακόρεστες για σεξ και πρόθυμες να υποστούν κάθε είδους λεκτική, φυσική ή σεξουαλική βία. Πολλά νεαρά κορίτσια, μη γνωρίζοντας τίποτα διαφορετικό, πέφτουν με τα μούτρα στη μίμηση αυτού του κυρίαρχου πολιτιστικού κώδικα.
Σήμερα πολλές έφηβες αυτοαποκαλούνται «τσούλες» και «πουτ...». Κι είτε είναι το πορνό ή ένα ευρύτερο σύνολο επιρροών, το απρόσωπο, χωρίς δεσμεύσεις ευκαιριακό σεξ, η λεγόμενη «αρπαχτή» αποτελεί ένα από τα καθοριστικά πολιτιστικά χαρακτηριστικά μιας ολόκληρης γενιάς εφήβων -αυτή η υποκουλτούρα αποτελεί ήδη αντικείμενο πολλών δημοσιεύσεων, μεταξύ των οποίων ξεχωρίζει το «αρπαχτή», της κοινωνιολόγου Καθλίν Μπογκλ (Kathleen Bogle).
Μία από τις βασικές ιδέες της πορνοβιομηχανίας είναι πως το σεξ δεν είναι παρά ένα ακόμα αγαθό, προς εμπορία σε μία ανοικτή αγορά-μια αντίληψη που απεικονίζεται ωραιότατα σε ένα βίντεο κλιπ όπου ο ράπερ Νέλι (Nelly) ακυρώνει την πιστωτική του κάρτα σε μία γυμνή γυναικεία πλάτη.
Στο σεξ το αυθεντικό αντικαταστάθηκε από το κραυγαλέο και το τεχνητό. Δεν είναι τυχαίο πως η «πλαστική» Μάιλεϊ Σάιρους (Miley Cyrus) αναδεικνύεται στο κυρίαρχο προεφηβικό σεξουαλικό πρότυπο -στο διαδίκτυο κυκλοφορούν όχι μόνο φωτογραφίες της Σάιρους τυλιγμένης μέσα σε σεντόνι, λες και μόλις έκανε σεξ (η ίδια ισχυρίζεται πως παγιδεύτηκε από το φωτογράφο) αλλά και αποκαλυπτικές φωτογραφίες της, που τις τράβηξε η ίδια ή φίλοι της.
«Τόσο τα αγόρια όσο και τα κορίτσια έχουν μπερδευτεί εντελώς σε σχέση με το τι είναι επιτρεπτό και τι όχι», λέει η Μπράουν. Ίσως να είναι όλο και πιο επείγον να βοηθήσουμε τα παιδιά να κάνουν αυτή τη διάκριση.
* Η Jessica Bennett είναι συντάκτης του «Newsweek»
greek translation http://anarxikostrapezitis.blogspot.gr/2012/07/blog-post_4694.html
The idea for a book about porn culture came to Kevin Scott the day his daughter decided she absolutely had to have a Bratz-doll pony. For months, the 5-year-old had begged him for a Bratz doll—clad in spike heels, fishnets and miniskirt, enormous puppy-dog eyes protruding from her oversized head. Her sexy look seemed a little too sexy for a preschooler, so he and his wife bought her a different doll, which she was happy with. Except that a few months later, Bratz came out with Bratz Babyz. "If Bratz had looked like Barbie hookers, these looked like baby hookers," Scott says. Again, he convinced his daughter that My Little Pony was just as cool—and for a moment, the conversation ended. Until, of course, the Bratz came out with Bratz Ponyz. And then, says Scott, an English professor at a small college in Georgia, "I realized porn culture and I were in a death match for my daughter's soul."
In a market that sells high heels for babies and thongs for tweens, it doesn't take a genius to see that sex, if not porn, has invaded our lives. Whether we welcome it or not, television brings it into our living rooms and the Web brings it into our bedrooms. According to a 2007 study from the University of Alberta, as many as 90 percent of boys and 70 percent of girls aged 13 to 14 have accessed sexually explicit content at least once.
But it isn't just sex that Scott is worried about. He's more interested in how we, as a culture, often mimic the most raunchy, degrading parts of it—many of which, he says, come directly from pornography. In "The Porning of America" (Beacon), which he has written with colleague Carmine Sarracino, a professor of American literature, the duo argue that, through Bratz dolls and beyond, the influence of porn on mainstream culture is affecting our self perceptions and behavior—in everything from fashion to body image to how we conceptualize our sexuality.
It's too early to know exactly how kids who grow up in this hypersexualized environment will be affected in the long term. But Scott and his coauthor say it's not too soon—or too prudish—to sound the alarm, and to look critically at the sexualized culture we're exposed to every day. The authors don't suggest banishing porn to back alleys, however. Both grew up when people were crying out for sexual liberation. And, they contend, porn certainly played a role in achieving it. But somehow between then and now, porn themes have gone from adult entertainment to prime time, seeping into nearly every aspect of popular culture. Sarracino and Scott define "porning" as the way advertising and society in general have borrowed from the ideas and characteristics central to most American pornography: sex as commodity, sexuality as overt, narrow views of women and male-female relationships, bad girls and dirty boys, domination and submission.
All it takes is one look at MySpace photos of teens to see examples—if they aren't imitating porn they've actually seen, they're imitating the porn-inspired images and poses they've absorbed elsewhere. Latex, corsets and stripper heels, once the fashion of porn stars, have made their way into middle and high school. An ad for Axe shower gel, marketed to teen boys, uses the slogan "How Dirty Boys Get Clean," while Burton, the snowboard company, partnered with Playboy earlier this year on a new line of "Love" boards—complete with voluptuous cheeks smack dab in the middle of each. The boards' online description reads: "I enjoy laps through the park; long, hard grinds on my meaty Park Edges followed by a good, hot waxing." One of the most popular kids' videogames, Guitar Hero, features animated rock stars that stand on a stage with a neon stripper gyrating on a pole behind them. Strippers have become cool—unremarkable even.
Celebrities, too, have become amateur porn stars. They show up in sex tapes (Colin Farrell, Kim Kardashian), hire porn producers to shoot their videos (Britney Spears) or produce porn outright (Snoop Dogg). Actual porn stars and call girls, meanwhile, have become celebs. Ron Jeremy regularly takes cameos in movies and on TV, while adult star Jenna Jameson is a best-selling author.
In July, a Florida defense attorney argued in an obscenity trial that porn had become so commonplace—evidenced by the fact that a Google search for "orgy" is twice as common as one for "apple pie"—that his client, a porn-site operator charged with racketeering and prostitution, could not be considered as behaving outside the societal norm. (The obscenity charges were dropped, though the defendant was found guilty of money laundering.) "All you have to do is live here on a daily basis, and you pick this stuff up through every medium," says Sarracino, who teaches at Pennsylvania's Elizabethtown College. "But it's been so absorbed that it has almost ceased to exist as something separate from the culture."
The prevalence or porn leaves today's children with a lot of conflicting ideas and misconceptions, says Lyn Mikel Brown, the coauthor of "Packaging Girlhood," about marketers' influence on teen girls. "All this sex gives a misinformed notion of what it means to be grown-up." Studies show that kids who consume this kind of sex in the media inherit more traditional views of gender—boys as dominant, girls as submissive, in the bedroom and beyond. (In a survey of 244 high-school students earlier this year, researchers at the University of Michigan found that those who frequently viewed talk shows and prime-time programs with sexualized content endorsed sexual stereotypes more strongly.) Kids are less likely to know when and how to express themselves sexually—or what behavior crosses the border into sexual harassment. As part of their research, the authors of "Porning" talked to middle-school teachers who told stories of girls sending half-nude pictures to classmates they'd barely met, then strutting around in classrooms in provocative clothing to reveal what's underneath.
The authors of "So Sexy So Soon" (Ballantine), which came out last month, believe that part of the problem for children is that they lack the emotional sophistication to understand the images they see. Last year, the American Psychological Association put out a compelling report that described the sexualization of young girls: a process that entails being stripped of all value except the sexual use to which they might be put. Once they subscribe to that belief, say some psychologists, those girls begin to self-objectify—with consequences ranging from cognitive problems to depression and eating disorders. "It's not as if we get our ideas straight from porn about what a kiss should be or what sex should be," says Sharon Lamb, a psychologist at Saint Michael's College in Burlington, Vt., and a coauthor of the APA report. "But you do see imitation of sex that was once found only in porn. It's a kind of education to kids about what sex is like before they have a real education of it."
That education involves seeing thousands of explicit sexual images by the time a person reaches his teenage years. Experts say that exposure can make real-life sex a letdown for men driven by porn-style fantasies. In porn culture, women are overwhelmingly viewed as sexually rapacious or as victims of verbal, physical or sexual violence. And young girls, not knowing any different, may play straight into the watered-down mainstream versions of those roles. Today, terms like slut and whore are commonplace among teens. And whether it's porn or a combination of influences, anonymous, no-strings-attached-style casual sex, now commonly called "hookup" culture, has come to be one of the defining characteristics of a whole generation of teens. (That culture is the subject of a number of publications, including this year's "Hooking Up," by sociologist Kathleen Bogle.)
It's the porn ideal of sex as commodity in a competitive market—and to see rapper Nelly swipe a credit card through a young girl's backside in a music video only reaffirms that notion. It's artificiality as a replacement for authenticity, the Miley Cyrus-type plasticity that's become the mainstream, prepubescent sexual ideal. (Not only has Cyrus been photographed wrapped in a sheet looking like she just had sex—she claims she was manipulated by the photographer—but revealing photos of her, taken by herself and friends, have also emerged online.) "Both boys and girls are really confused about what's appropriate," says Brown. Helping kids make that distinction may be an increasingly uphill battle.
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)