Πολιτιστικός τουρισμός: Χαμένη ευκαιρία ή νέα ευκαιρία;
Πολύ μελάνι έχει χυθεί και ακόμη περισσότερες είναι οι πολιτικές εξαγγελίες αναφορικά με το «Αναπτυξιακό κεφάλαιο» του Πολιτισμού και της «χαμένης» ευκαιρίας του πολιτιστικού τουρισμού. Η ευκαιρία δεν είναι χαμένη, είναι μπροστά μας αρκεί να δράσουμε με γνώση των διεθνών τάσεων και με άμεση υλοποίηση βέλτιστων πρακτικών. Διεθνώς, η ανάπτυξη του τουρισμού επιδεικνύει μεγάλη ανθεκτικότητα έναντι της παγκόσμιας γεωπολιτικής αβεβαιότητας και της οικονομικής αστάθειας με προβλέψεις 1,8 δισ. διεθνών τουριστών μέχρι το 2030.[…]
Η «μετατροπή» όλων των τουριστών ενός προορισμού σε επισκέπτες αρχ. χώρων και μουσείων, όπως έχουν καταφέρει άλλες ευρωπαϊκές χώρες, θα προσφέρει σημαντικά άμεσα οφέλη μέσω της ενίσχυσης της επισκεψιμότητας που με τα νούμερα του 2017 θα σήμαινε αύξηση 40% με απλή αναγωγή (ή 40 εκατ. ευρώ) – χωρίς να συμπεριλάβουμε οποιαδήποτε νέα πολιτική αναφορικά με αύξηση τιμής στο εισιτήριο ή πολιτικές εισιτηρίων ελευθέρας εισόδου. Τα δε έμμεσα έσοδα από την αύξηση της παραμονής στον προορισμό ή και τη διεύρυνση της τουριστικής σεζόν (καταλύματα, εστίαση κ.ά.), δημιουργούν νέα οικονομική δραστηριότητα στην τοπική οικονομία.
Με το δεδομένο ότι όλοι οι τουριστικοί προορισμοί στη χώρα μας έχουν σε πολύ κοντινή απόσταση αρχαιολογικό χώρο ή μουσείο, δίνουμε προτεραιότητα στην προβολή των μνημείων χαμηλής επισκεψιμότητας. Δεν θα έχουμε ιδιαίτερο όφελος από την αύξηση των επισκεπτών στην Ακρόπολη. Μάλλον κίνδυνο διατρέχουμε από το «overcrowding».
Πρέπει να στοχεύσουμε επικοινωνιακά στις δύο βασικές ηλικιακές ομάδες τουριστών, στους «Millenials» (ηλικίες 20-40) που ενδιαφέρονται για εμπειρίες και αυθεντικότητα και είναι προσανατολισμένοι στην τεχνολογία και στους «Baby Boomers» (ηλικίες 60+), τη γενιά με το συγκριτικά μεγαλύτερο διαθέσιμο εισόδημα και διαθέσιμο χρόνο. […]
Ο τουρίστας επιλέγει προορισμό με βάση τη δομημένη πληροφορία που βρίσκει στο Διαδίκτυο, γι’ αυτό απαιτούνται: α) Καθολική εφαρμογή e-ticket σε όλους τους αρχ. χώρους, και στους 275, με προτεραιότητα αυτούς με χαμηλή επισκεψιμότητα. β) Συνεργασία με Booking, Google, AirBnB, Tripadvisor κ.ά., παρόμοιες βάσεις για προβολή και διαφήμιση όλων των χώρων. γ) Προώθηση του branding της Ελλάδας μέσω της πολιτιστικής διπλωματίας στις αγορές της Κίνας και Ινδίας.
Ο πολιτισμός είναι ένα πολύ ισχυρό και με επιρροή διαφημιστικό εργαλείο, γιατί οι καταναλωτές δεν είναι τόσο επιφυλακτικοί απέναντι στη διαφήμιση πολιτιστικών προορισμών όσο είναι προς τα εμπορικά μηνύματα. Όσο εμείς παραμένουμε προσκολλημένοι σε παλιές πρακτικές και όχι στα σύγχρονα εργαλεία της τεχνολογίας, «χάνουμε το τρένο» που το κερδίζουν άλλοι. Ανεπιστρεπτί. Πρέπει, […] να αναδειχθούν και αξιακοί λόγοι που επιβάλλουν την άμεση σύνδεση της τεχνολογίας με τον πολιτισμό. Η πολιτιστική μας κληρονομιά έχει άρρηκτη αναφορά στις αξίες του παρελθόντος και αυτή η νοητή γραμμή δεν διακόπτεται, συνεχίζεται και συνυπάρχει αρμονικά με τις σύγχρονες αξίες της εποχής μας, όπως είναι η τεχνολογία!
Εφημερίδα Καθημερινή, ΑΘΗΝΑ ΚΩΝ. ΧΑΤΖΗΠΕΤΡΟΥ, 29.07.2019
Κείμενο ΙΙ
Επαναφορά του πολιτιστικού τουρισμού στο παιχνίδι
Ο πολιτιστικός τουρισμός ορίζεται ως τουρισμός με επίκεντρο τα πολιτιστικά αξιοθέατα και προϊόντα και είναι ένα από τα ταχύτερα αναπτυσσόμενα τμήματα της τουριστικής βιομηχανίας, αντιπροσωπεύοντας περίπου το 40% του συνόλου του τουρισμού παγκοσμίως. Είναι ένας συνεχώς εξελισσόμενος υποτομέας, ο οποίος συνεχίζει να μεταμορφώνεται με την αλλαγή του τρόπου ζωής, τις αυξανόμενες μορφές πολιτισμού και δημιουργικότητας και την παραδοσιακή και ψηφιακή καινοτομία.
Η πανδημία COVID-19 σταμάτησε τον πολιτιστικό τουρισμό. Καθ ‘όλη τη διάρκεια του 2020 οι διεθνείς αφίξεις σημείωσαν πτώση κατά 74% παγκοσμίως, προκαλώντας ένα τεράστιο πλήγμα στον τομέα, ο οποίος αντιμετωπίζει συνεχιζόμενη ανασφάλεια. Εν μέσω διεθνών ταξιδιωτικών περιορισμών, κλεισίματος συνόρων και μέτρων φυσικής απόστασης, οι χώρες αναγκάστηκαν να επιβάλουν κλείσιμο πολιτιστικών χώρων, φεστιβάλ και μουσείων, μερικά από τα οποία ενδέχεται να μην ανοίξουν ξανά.
Δεδομένου ότι ο τουρισμός εξαρτάται εγγενώς από την κίνηση και την αλληλεπίδραση των ανθρώπων, είναι ένας από τους τομείς που επλήγησαν περισσότερο από την πανδημία και μπορεί να είναι ένας από τους τελευταίους που ανέκαμψε. Η άρση των ταξιδιωτικών περιορισμών, θα επιτρέψει την ανάκαμψη του τουριστικού τομέα και για την ευρύτερη οικονομία και την ευρύτερη κοινότητα.
Έτσι, ενώ η πανδημία έχει αλλάξει δραματικά το πολιτικό πλαίσιο για τον πολιτιστικό τουρισμό, έχει επίσης δώσει την ευκαιρία να γίνει πειραματισμός με ολοκληρωμένα μοντέλα που μπορούν να προωθηθούν στο μετα-πανδημικό πλαίσιο. Απαιτείται μια ολοκληρωμένη προσέγγιση στον πολιτιστικό τομέα για να εξασφαλιστούν πιο βιώσιμα πρότυπα πολιτιστικού τουρισμού. Οι προσπάθειες που αποσκοπούν στην προώθηση προορισμών πολιτιστικού τουρισμού πρέπει να βασίζονται στην ποικιλομορφία των πολιτιστικών υποτομέων, συμπεριλαμβανομένων των πολιτιστικών χώρων, των μουσείων, αλλά και της ζωντανής κληρονομιάς, ιδίως των τοπικών πρακτικών, της παραγωγής τροφίμων και χειροτεχνίας. Πέρα από τα πολιτιστικά ορόσημα, τα οποία λειτουργούν ως hotspot για να προσελκύσουν τουρίστες, ο πολιτιστικός τουρισμός θα πρέπει, επίσης, να περιλαμβάνει άλλες πτυχές πολιτιστικής αξίας, καθώς και περισσότερες τοπικές, κοινοτικές πολιτιστικές εκφράσεις.
Η πανδημία αποτελεί μια ευκαιρία να επανεξετάσουμε βαθιά τον τουρισμό για το μέλλον. Ο υψηλής ποιότητας πολιτιστικός τουρισμός αναζητά νέες στρατηγικές ανάκαμψης και αναζωογόνησης, ενόψει της συμβολής στη μακροπρόθεσμη ανθεκτικότητα του κλάδου και των τοπικών κοινοτήτων. Ομοίως, πολλές χώρες διερευνούν τρόπους για γρήγορη πορεία προς μια πιο πράσινη, πιο βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη.
(Διασκευασμένο κείμενο για τις ανάγκες του κριτηρίου. Πηγή: https://en.unesco.org/news/cutting-edge-bringing-cultural-tourism-back-game ανάκτηση: 16-05-2021)
Κείμενο ΙΙΙ
Η εξοχική Λευκάδα
Το κείμενο που ακολουθεί ανήκει στη συλλογή «Ταξιδεύοντας στη δροσερή νύχτα» (1991). Ανήκει στο είδος της ταξιδιωτικής λογοτεχνίας.
Αργά το απόγευμα, πλησιάζοντας το νοτιότερο άκρο της Λευκάδας, όλα λάμπουν στο φως. Σαν ένα ηλιοβασίλεμα στο Θερμαϊκό. Δεκάδες χρωματιστά γουιντσέρφινγκ, μεγάλα ιστιοφόρα και βάρκες στην οργιαστική βλάστηση των νερών. Οι ακτές είναι μέσα στο πράσινο.
Ένα χωριό ψαράδων, η Βασιλική, που έχει όμως περισσότερο αγροτικό χαρακτήρα. Στα δεξιά, λίγα παραθαλάσσια εστιατόρια και ξενοδοχεία. Αριστερά, η πλαζ, τα θαλάσσια σπορ, μοντέρνα καταστήματα παγωτών και φρούτων. Στο τέρμα του ανηφορικού δρόμου που διασχίζει το χωριό, δεκάδες ξενώνες με χαρακτηριστική αρχιτεκτονική μορφή μέσα στα σπάρτα, σε εκτάσεις έρημες. Μια δισκοθήκη μέσα στο λιβάδι, σ’ έναν αχανή κήπο. Τα κάμπινγκ αρχίζουν μετά, δίπλα στη θάλασσα. Τα βράδια φυσάει πάντα ένας άνεμος θερμός, θαλασσινός. Όλα τα μέσα μεταφοράς επιστρατεύονται από κει προς όλα τα σημεία του νησιού. Οι αποστάσεις εκμηδενίζονται. Ποιος βιάζεται να φτάσει στην πόλη της Λευκάδας με 42 βαθμούς;[…]
Το δίλημμα των νεαρών Λευκαδιτών είναι η ανάπτυξη γεωργικών καλλιεργειών επιπέδου με βάση συγκεκριμένα αναπτυξιακά προγράμματα που καταστρώθηκαν. Από την άλλη μεριά, η τουριστική ανάπτυξη του νησιού, κάπως άναρχη στα κέντρα της, ανύπαρκτη τουλάχιστον σε δέκα σημεία μιας λυρικής ομορφιάς ανυπέρβλητης. Τι κουβεντιάζουμε. Έλληνες και ξένοι που κατακλύζουν τα καλοκαίρια το νησί δημιουργούν πρότυπους τρόπους ζωής και συγκρίσεις. Με την άνθηση του τυχαίου και τη χάρη του ευχάριστου, τι να τον κάνεις τον προγραμματισμό; Από το Νυδρί προς την πόλη της Λευκάδας, ο χώρος αποκτά έναν τυπικά αθηναϊκό αστικό χαρακτήρα.
Μα η γνήσια Λευκάδα αρχίζει μόλις αντιλαμβάνεσαι ότι μπήκες πια στο νόημα μιας οργανωμένης πόλης. Τα μικρομάγαζα, οι δρόμοι, οι βιοτεχνίες, ένας ολόκληρος κόσμος μιας άλλης ομορφιάς, θα ‘λεγες πως αλλάζει πρόσωπο σε κάτι που θα μπορούσε να γινόταν και δε γίνεται. Αυτή η αίσθηση δίνεται σ’ όλα τα νησιώτικα κέντρα. Σαν να μην ανησυχεί κανέναν απολύτως τίποτα. Κι όμως, όταν περιπλανιέσαι σε μια άδεια καλοκαιρινή Λευκάδα, πολύ γεωμετρικά ρυμοτομημένη και μοντέρνα προς την ηπειρωτική γη, καταλαβαίνεις τη συνεχή μεταμόρφωση. Χρειάζομαι μια πολιτιστική σελίδα για να γράψω για την ίδια την πόλη και την καλοκαιρινή ερήμωση. Ή μάλλον μια πολιτιστική ταινία ημίωρη. Οι οδηγοί λένε λίγα πράγματα. Τα υπόλοιπα μαντεύονται υποδορίως.
Νίκος- Αλέξης Ασλάνογλου, Ταξιδεύοντας στη δροσερή νύχτα,
ΘΕΜΑ Α.
Α1. Τι απάντηση δίνει η συντάκτρια του Κειμένου 1 στο ερώτημα που θέτει στον τίτλο του κειμένου της; Να απαντήσετε περιληπτικά σε ένα κείμενο 70-80 λέξεων.
Μονάδες 15
ΘΕΜΑ Β.
Β1. Να σημειώσετε για τις προτάσεις που ακολουθούν ΣΩΣΤΟ ή ΛΑΘΟΣ αξιοποιώντας τις πληροφορίες των Κειμένων 1 και 2.
Διεθνώς, η ανάπτυξη του τουρισμού επιδεικνύει μεγάλη αβεβαιότητα.
Η πολιτιστική μας κληρονομιά έχει άρρηκτη αναφορά στις αξίες του παρελθόντος και για αυτό δεν μπορεί να συνυπάρξει με την τεχνολογία.
Ο τουρισμός εξαρτάται εγγενώς από την κίνηση και την αλληλεπίδραση των ανθρώπων.
Η πανδημία δεν μπορεί να αποτελέσει ευκαιρία για να επανεξετάσουμε βαθιά τον τουρισμό για το μέλλον.
Ο υψηλής ποιότητας πολιτιστικός τουρισμός αναζητά νέες στρατηγικές ανάκαμψης.
Μονάδες 10
Β2. Η συντάκτρια του Κειμένου 1 χρησιμοποιεί στον τίτλο της ένα ερώτημα. Σε τι πιστεύετε ότι στοχεύει αυτή η επιλογή;
Μονάδες 15
Β3. Τι προσπαθεί να αποδείξει ο συντάκτης του Κειμένου 2; Με ποιον τρόπο το πετυχαίνει αυτό;
Μονάδες 15
ΘΕΜΑ Γ.
Στο Κείμενο 3 κυριαρχούν οι έννοιες της τουριστικής ανάπτυξης από τη μια και του φυσικού περιβάλλοντος από την άλλη. Με ποιους τρόπους αναδεικνυονται στο κείμενο; Να αναπτύξετε τις σκέψεις σας σε ενα κείμενο 150-200 λεξεων.
Μονάδες 15
ΘΕΜΑ Δ.
Ο κερδοσκοπικός τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζεται συχνά ο πολιτιστικός τουρισμός έχει δημιουργήσει μια σειρά από προβλήματα. Αξιοποιώντας τα κείμενα που σας έχουν δοθεί να συντάξετε ένα δικό σας κείμενο που θα δημοσιευθεί σε τοπική εφημερίδα, στο οποίο να αναφέρεστε στα προβλήματα που υπάρχουν, αλλά και στους τρόπους με τους οποίους μπορεί να υπάρξει ανάκαμψη του τομέα στη μετά-πανδημική εποχή. (250-300 λέξεις).
Μονάδες 30
FILOLOGIKA.GR
